ls een post op deze site begint met wat in de typografie heet een initiaal, zoals de A hier, bevat zij een mening of interpretatie van de schrijver.
Archief van de rubriek ‘Geschiedenis’
Russische dreiging maar dan anders
oktober 13th, 2021 | 
Author: 
en boek moet ooit afgesloten worden, 
wil het verschijnen. Russenangst van Tony van der Meulen kwam op 21 september uit. Sindsdien is de energiecrisis aan de dag getreden en Vladimir Poetin, de Russische president, als het aan hem ligt voor eeuwig, haastte zich Europa kenbaar te maken dat hij klaar staat, via Nordstream 2 meer dan de huidige 40% aan het Europese gasnet te leveren.
Poetin aan de kraan. Er zijn mensen die daar niet gerust op zijn: 35% van de Nederlanders volgens instituut Clingendael, onder wie de journalist Tony van der Meulen. En hij weet zijn opvatting over de hernieuwde Russische dreiging – want daar gaat het hier om – met z’n boek uitstekend te onderbouwen. Read the rest of this entry »
Posted in 
Hoteldebotel van diamanten
an diamanten kun je best hoteldebotel raken, zeker in deze tijd van minimale of negatieve rente, blijkt uit krantenberichten. En Trouw kopte gisteren: ‘Altijd al juwelen van Marie-Antoinette willen dragen? Dat kan.’ Maar als het iets te maken heeft met de Franse (lees voor 75% Europese) geschiedenis, raakt menigeen de kluts kwijt.
Bij Christies’s komen twee armbanden ter veiling, elk bezet met 112 diamanten. Verwachte opbrengst: tientallen miljoenen. De juwelen waren ooit eigendom van <-Marie-Antoinette, volgens Trouw als echtgenote van Lodewijk XVI ‘de laatste koningin van Frankrijk’, wat niet waar is, want ook Lodewijk XVIII had in de eerste decennia van de negentiende eeuw een vrouw naast zich op de troon.
Echt bont maakten het vanmorgen de nieuwskeuvelaars van BNR Nieuwsradio met de mededeling dat het gaat om de vrouw van Zonnekoning Lodewijk de Veertiende (ca. een eeuw eerder). Natuurlijk mocht niet onvermeld blijven dat zowel Lodewijk XVI als zijn gemalin tijdens de Franse Revolutie werden onthoofd. Maar het ook weer opgelepelde verhaal dat Marie-Antoinette het hongerige volk het nuttigen van taartjes zou hebben aanbevolen, moet weer naar het rijk der fabelen worden verwezen.
De wereld en het leven vanuit geparkeerde auto
Maarten van Rossem en Tom Jessen. ‘Daar is die kat weer.’
Een op een rustige plek geparkeerde auto is een ideale studio voor het maken van podcasts. Dat bewijzen Maarten van Rossem (introductie overbodig) en beroepspresentator Tom Jessen minstens een keer per week. Van Rossem maakt momenteel een serie over de Tweede Wereldoorlog. Hilarisch, zoals zo vaak bij hem. Maar serieus: allesbehalve onaangename verplichte kost voor (jonge) mensen die willen weten wat er toen allemaal is gebeurd en waarom en waardoor. En verder? Bespiegelingen over de wereld en het leven. Laat dat maar aan Van Rossem over. Jessen weet trouwens precies wanneer-ie z’n mond moet houden. Intermezzo’s worden verzorgd door een af en toe verschijnende kat.
Antonius moest in Gemonde wijken voor Odulphus
Hoe de heilige Antonius in het Meierijse dorpje Gemonde moest wijken voor de in Best geboren heilige Odulphus. Daarover geeft het erfgoedtijdschrift inbrabant (2021/2) uitsluitsel. Het blad wijdt een themanummer aan de Brabantse kloosterorden en –congregaties en hun betekenis in het verleden voor het maatschappelijk leven (onder meer onderwijs en gezondheidszorg).
Het beeld van Odulphus ligt ter aarde, bij de sloop van het klooster in Gemonde in 1984.
Foto archief weekblad Brabants Centrum in inbrabant
Cultuur-historicus Ricky van Oorschot schrijft over het honderdjarig verblijf in Gemonde van de zusters van JMJ (Gezelschap van Jezus, Maria, Jozef) en gaat daarbij uitvoerig in op wat ze noemt de daadkracht en de innovativiteit van de uit Best afkomstige pastoor Cornelis van Doremalen. Hij veranderde in 1933 bij een mede door hem bevorderde ingrijpende verbouwing van het klooster de naam Antonius in die van Odulphus.
Topjournalistiek: ‘Liever dier dan mens’
ver onderzoeksjournalistiek praat ik liever niet, want als het goed is dan is journalistiek per definitie onderzoekend. Topjournalistiek kan volgens deze redenering wel en daarvan is het boek Liever dier dan mens (ondertitel: Een overlevingsverhaal) van de journalist Pieter van Os de vrucht. Hij sprak vaak en langdurig met de in Polen geboren joodse 90-jarige Mala Rivka Kizel in Amstelveen (daar beland doordat haar inmiddels overleden man employé was bij El Al) en diepte haar overlevingsverhaal uit al reizend door Oost-Europa en naar Israel, tevens speurend in archieven en in vaak recent geproduceerde documentatie. Een mooi en helder geschreven verhaal. Topjournalistiek dus.
Een jonge vrouw, in te grote schoenen tuurt vlak na de oorlog over wat rest van het getto van Warschau ->
W. van Oranje, geen voetnoot in wereldhistorie
Uit De Habsburgers valt veel te leren, zoals dat de Eerste Wereldoorlog eigenlijk de Tweede was
ij leeft in de hoofden voort als de Vader des Vaderlands, maar dat leerden we dan ook uit de vaderlandse geschiedenis. In de wereldgeschiedenis is Willem van Oranje nog geen voetnoot. Hij was één van de koningen en politieke leiders die om wat voor reden dan ook uit de weg moest worden geruimd. Dat concludeer ik uit De Habsburgers, opkomst en ondergang van een wereldmacht, van de Britse historicus Martyn Rady.
De waarde van zo’n boek, in dit geval meer dan 400 bladzijden, wordt doorgaans bepaald door zijn onthullende werking, de mate waarin het onderwerp ‘tot op het bot’ is uitgezocht. Nou, uit ‘De Habsburgers’ valt heel wat te leren, niet in het minst van bijzonderheden die ons een beter inzicht verschaffen over het heden en dan vooral dat van Europa. Over het nut van ‘geschiedenis’ gesproken. En van lezen natuurlijk.
Graaiers in noodsituaties
raaiers al dan niet misbruik makend van nood zijn van alle tijden. Het kan niet anders of je denkt als oudere mens bij het, volgens het algemeen gevoelen, voor 19 miljoen lichten van de staatskas door Sywert en z’n maten aan vergelijkbare situaties. Maar dan in oorlogstijd.
De Oweeërs (OW van Oorlogswinst) in 1914-‘18 toen schaarste ook in zogenaamd neutraal Nederland aan de orde van de dag was. Nog erger, zwarthandelaren tijdens WO2, vooral tijdens de hongerwinter. Zie het affiche –> uit de archieven van het NIOD.
Maar ze zagen zichzelf gewoon als ‘slimme handelaren’.
Waar blijft de (galgen)humor?
enmerkend voor de coronacrisis in ons land en de hedendaagse mentaliteit is, dunkt mij het volledig ontbreken van de (galgen)humor. Aan gezeik en gezeur geen gebrek, maar aan de – uiteraard betrekkelijke – troost die een goeie mop in noodsituaties kan bieden, ontbreekt het volledig. Vooral merkwaardig omdat het nu aan vergelijkingen met de toestanden in WO2 niet ontbreekt. Maar die spitsen zich dan toe op het zwarte, zal ik maar zeggen. Humorloos. Of op z’n best blijft de ‘humor’ steken bij zwakke pogingen, ten koste van personen. Read the rest of this entry »
Nederland, bruut racistisch en kolonialistisch
Boekbespreking door Sante Brun
ersoonlijk 
had ik even de neiging te roepen: doe geen moeite, dat weten we allemaal al. Dat was toen het boek ‘Revolusi’ van David van Reybrouck werd aangekondigd. En de bibliografie achterin het boek geeft me daar volledig gelijk in: er is al het een en ander geschreven over Indonesië in de afgelopen vijfhonderd jaar en meer in het bijzonder in de afgelopen 75 jaar. Ik trap daarmee een enorme open deur in.
Maar ik had het boek van Van Reybrouck niet willen missen, omdat het ondanks alles dat al geschreven is, uniek blijft, met zijn titel – een van de vele woorden die in het Bahasa Indonesia zijn achtergebleven en een fonetische schrijfwijze van Nederlandse woorden behelzen – zoals bijvoorbeeld ook ‘polisi’.
Politicus ondanks en dankzij zichzelf
De biografie van Hans van Mierlo
Still uit het beroemde filmpje van Leen Timp, waarin Hans van Mierlo, lopend langs de Amsterdamse grachten, het credo van D’66 (toen nog met apostrof) verkondigde.
ij dacht en sprak vaak in paradoxen, vandaar het opschrift van deze bespreking. Zijn leven is ook samen te vatten als paradoxaal, leren we uit de biografie door journalist/historicus Hubert Smeets, nu tien jaar na de dood van Hans van Mierlo verschenen. Bij De Bezige Bij, precies zoals Van Mierlo het zou hebben gewild. Geschiedenis? Nostalgie? Veel meer dan dat, want driekwart van het boek behandelt de politieke en parlementaire geschiedenis van de tweede helft van de vorige eeuw die, je voelt de nabeschouwing van Smeets al aankomen, niet los te koppelen is van het heden.
Na vijftig jaar alsnog
anaf vandaag – effectief vanaf morgen – kunnen de lezers van dagblad De Limburger (voortgekomen uit oa. De Nieuwe Limburger en het Limburgs Dagblad) zich verheugen op berichtgeving uit het Amsterdamse dagblad De Telegraaf. Zo verklaarde vorige week vol vreugde de huidige hoofdredacteur van die krant, Björn Oostra. Daaraan ten grondslag liggen die grotendeels duistere machinaties, samen te vatten als ‘handel in dagbladen en tijdschriften’ die al vele jaren de Nederlandse pers in zijn greep houdt, waardoor veel redacties elke Nieuwjaarsdag aan de slag moeten met het aanmaken van nieuwe mailadressen.
Meer op SanteLOGie — Voorpagina hhBest
Wisten wij veel wat er in Duitsland gebeurde
Boekbespreking door Sante Brun
aar
hadden de geallieerden (bij het oprukken door Duitsland in 1945) niet op gerekend, dat tegen hen onder de bevolking vrijwel geen weerstand bestond. Wat was er met die Duitsers aan de hand? Jarenlange bombardementen hadden hen niet kunnen vermurwen. Zonder enig medelijden te tonen hadden Wehrmacht en SS nog in de laatste weken van de oorlog, voor ze zich terugtrokken, honderdduizenden dwangarbeiders en gevangenen vermoord… Daar hadden de nazi’s zelf de geallieerden op voorbereid: de Duitsers zouden hen als vraatzuchtige wolven ontvangen… In plaats daarvan gebeurde er niets. Enkele uitzonderlijke wraakacties richtten zich vooral tegen oorlogsmoede Duitsers zelf… Naar het scheen had het fascisme in de Duitse zielen zich in het niets opgelost. In plaats van wilde beesten stonden lachende mensen langs de kant van de weg te zwaaien en aten chocolade uit de handen van de bezetters.’ Read the rest of this entry »
‘Echt gebeurd’ in WO2
ag afgelopen weken twee
films op Netflix, gemaakt naar ‘echt gebeurd’ in WO2. De meeste indruk maakte Unbroken van Angela Jolie over een Amerikaanse Olympisch atleet, Louis Zamperini, die in 1943 een crash van een B-24 bommenwerper overleeft en vervolgens in een Japans krijgsgevangenschap door een hel gaat. Ik kon niet achterhalen of Japan in 1929 het Geneefse verdrag over de behandeling van krijgsgevangenen had ondertekend (Duitsland handelde daar in elk geval in grote lijnen wèl naar), maar wat daar in Tokio gebeurde, was qua kwellingen vergelijkbaar met die in de Jappenkampen van het toenmalig Nederlands Indië en die aan de Birma-spoorlijn.
Spectaculair is verder de manier waarop twee van de drie gecrashte maten in (aanvankelijk) twee rubberboten 47 dagen op de oceaan weten te overleven. Read the rest of this entry »
Vijfhonderd jaar verschil
Vijfhonderd jaar verschil zit er tussen deze ‘Europese ontmoetingen’. Links die van Hendrik VIII van Engeland en Frans I (Frankrijk) in 1532 en rechts de Europese top in Brussel anno nu. We zouden niet op het idee gekomen zijn, zonder de hilarische beschrijving die Hilary Mantel in haar boek Wolf Hall geeft van de etiquette, waarmee de ontmoeting tussen de twee koningen was omgeven:
‘Als twee monarchen elkaar treffen, moeten ze, zodra ze elkaar in het zicht krijgen, ieder evenveel schreden zetten naar de ander toe.’ Maar o wee als een van de twee heel kleine stappen zou nemen en op die manier de ander zou dwingen de afstand te overbruggen.
Slavenerfgoed van Curaçao
In Willemstad op Curaçao is een buitengewoon interessant museum, gewijd aan de slavernij in het koloniale verleden van het eiland. In de slideshow zie je achtereenvolgens: het kunstwerk Mama Africa op de binnenplaats, beeld van een knielende slaaf, deel van een bewaard gebleven gehuchtje met slavenwoningen buitenuit en een schaalmodel van een slavenschip. We maakten de foto’s ongeveer tien jaar geleden tijdens een verblijf op Curaçao. Zie ook: Slavendans in Suriname
‘Slavendans in Suriname’
Enkele jaren geleden zagen we in het Rijksmuseum dit diorama, voorstellende een slavendans in Suriname. Is het daar nog steeds te zien? Zie ook Slavenerfgoed van Curaçao
Piet Hein
![piet_hein_wapen_thumb[1]](https://www.hhbest.nl/wp-content/uploads/2020/06/piet_hein_wapen_thumb1.jpg "piet_hein_wapen_thumb[1]")
Het familiewapen van Piet Hein.
Een vogeltje (Pietje) op een om-
heining! Er was altijd wel een gek in de familie, die iets voorstelde, of
zich Bekende Nederlander avant la
lettre waande, die vond dat er
naar analogie van de adel een
wapen moest komen. Onze familie
had er vanuit de negentiende eeuw
ook een. Mijn vader spotte: ‘Een
schele duif in een boekweitveld’.
Bron afbeelding: Wikipedia.
oen er nog geen kranten waren, of de gewone man die niet kon betalen, werd het nieuws verspreid door straatzangers. Een bekend voorbeeld in Brabant is De moord van Raamsdonk. Het kan best zijn, dat het lied over Piet Hein en zijn verovering van de Spaanse zilvervloot (1628) op die manier is ontstaan. Het begon immers zo: ‘Heb je wel gehoord van de zilleveren vloot, de zilleveren vloot van Spanje?’