Archief van de rubriek ‘Geschiedenis’
Wie was Garibaldi ook alweer?
mei 17th, 2019 | 
Author: 
Standbeeld van Garibaldi in Genua, met rode doek. Rechts zijn graf op Caprera, naast de door hemzelf gebouwde windmolen.
Sante Brun
aribaldi, Garibaldi / Wie was dat ook alweer? / Was het een minister? / Of was het een profeet? / Misschien wel een zigeuner, / misschien wel een atleet!
Voor zover mij bekend is dit boek niet vertaald in het Nederlands. Wel in het Engels, helaas peperduur.
Hans Teeuwen had destijds, in zijn voorstelling ‘Met een Breierdeck’ – volgend jaar alweer 25 jaar oud! – geen antwoord op die vraag, maar ik weet intussen dat het geen van genoemde beroepen was, omdat ik net een recente biografie van Giuseppe Garibaldi heb gelezen, tegengekomen in de nalatenschap van mijn zuster Lidia, geschreven in 2001, door Alfonso Scirocco, volgens de flaptekst hoogleraar op het gebied van Il Risorgimento aan de universiteit van Napels, dus dat is het juiste adres. En Risorgimento is een woord dat uitsluitend gebruikt wordt in verband met het proces van eenwording van Italië, ruwweg de periode tussen 1840 en 1880.
Posted in 
Dat waren nog eens echte Bourgondiërs
Boekbespreking door Sante Brun
p 17 februari 1454 hield de toenmalige Bourgondische hertog Filips de Goede een groots banket in een van zijn paleizen in Rijssel (tegenwoordig Lille – zo vreemd is het niet, het is maar of je het woord isle uitspreekt in het Frans of in het Engels) dat bekend is geworden als het Banket van de Fazant. De hertog beoogde ermee steun in de vorm van personeel en van geld bijeen te krijgen voor zijn voornemen een kruistocht te beginnen om de moslims mores te leren. De fazant was een dier waar men een eed bij zwoer en hij werd bij het banket binnengebracht door een man die Gulden-vlies werd genoemd, en op die fazant zwoer Filips een dure eed dat hij die kruistocht inderdaad zou ondernemen.
Het feest was één grote circusvoorstelling, met onder meer allerlei wonderlijke machines een rol speelden en een beeld van een naakte vrouw, uit wier borsten twee soorten rode wijn spoten.
Notre Dame
Napoleon zette zich in 1804 in de Notre Dame eigenhandig de keizerskroon op het hoofd. Schilderij van Jean-Louis David.
otre Dame de Paris, heet ze officieel, die kathedraal. Er zijn immers meer Notre Dame’s, zoals die van Lourdes, om er maar eentje te noemen. Onze Vrouwe, zonder Lieve ertussen, zoals bij de middeleeuwse hoofdkerken van Antwerpen en Breda. Wellicht niet eens de mooiste kathedraal van Frankrijk, die van onder meer Chartres, Reims en Amiens in aanmerking genomen. Maar meer dan welke kerk ook wereldberoemd. Parijs dat is de Eiffeltoren op nummer een en de Notre Dame op twee. De algoritmes van de sociale media verslikten zich dan ook in de tragische brand en legden ‘automatisch’ een verband met de Twin Towers in New York.
Meer op Manieren – Voorpagina hhBest
Heksenjacht in Peelland
Wie de waterproef niet had doorstaan, werd aan de zogeheten ‘palei’ gehangen om een bekentenis af te dwingen. Foto Isabelle Woudsma
Anja van den Akker
et geloof in toverij en bovennatuurlijke krachten is van alle tijden. Minder bekend is dat hierdoor in Brabant tijdens de zestiende en zeventiende eeuw veel vrouwen zijn vervolgd en terechtgesteld. In het kwartier Peelland waren het er in 1595 al 25. Over heel Europa zijn dat er zo’n 50.000. De expositie ‘Heksenjacht in Peelland’ in Museum Helmond vertelt dit trieste verhaal. Een toneelstuk over dit onderwerp is in de maak.
Meer op Brabant Cultureel – Voorpagina hhBest
Het niet zo rijke Roomse Leven
et kindermisbruik in de rooms-katholieke kerk is de laatste jaren zo op de voorgrond komen te staan dat de gedachten aan het Rijke Roomsche Leven, zoals in 1963 geschetst door Michel van der Plas, bijna zijn verdwenen. Evengoed De Lachende Kerk van de katholieke cabaretier Fons Jansen. Wat zij vertelden was allemaal waar, maar los van dat misbruik, niet alles.
Van der Plas en Jansen kwamen uit ‘de hogere klassen’, zoals ook de schrijver Godfried Bomans. Intellectuelen die keken door de bijpassende bril. Het roomse leven was niet altijd zo rijk, laat staan dat het voortdurend lachen was geblazen. Vanuit dat totaal andere gezichtspunt en aan de hand van het leven van haar grootmoeder, schreef Ineke van Pelt haar boek: Mijn Rooie Roomse Oma.
Das schweigende Klassenzimmer
Sante Brun
n oktober 1956 komen studenten in een klas van een gymnasium in Oost-Berlijn, er in een West-Berlijns bioscoopjournaal (ze hadden toestemming om naar het graf van een grootvader te gaan), achter dat in Hongarije een opstand aan de gang is tegen de Russische overheersing van het land. Op het impulsieve voorstel van een van hen besluiten de leerlingen tijdens de eerstvolgende les twee minuten stilte in acht te nemen ter ondersteuning van de opstandelingen in Boedapest.
Al heel snel loopt de situatie uit de hand wanneer de schoolleiding er achter komt wat er in de klas speelt. Tot en met de minister van onderwijs komt er aan te pas om de leerlingen onder druk te zetten om elkaar te verraden, waarbij ook dreigementen tegen familie en vrienden niet geschuwd worden.
Dit waargebeurde verhaal is onderwerp van een spannende film, genaamd Das schweigende Klassenzimmer, op basis van het gelijknamige boek van Dietrich Garstka.
Bunkerdrama
Op 15 en 16 januari 1944 vond het ‘bunkerdrama’ plaats; morgen exact 75 jaar geleden. In 1987 sprak ‘Het spoor terug’ van @vpro met verschillende – inmiddels deels overleden – ooggetuigen: https://t.co/d0KEf8gMiy – foto’s Jan van de Ven, Ruud Vermeer pic.twitter.com/a5UsReodPV
— NM Kamp Vught (@KampVughtNM) January 15, 2019
Prinsesselijke bevalling
Het woord prinsesselijk bestaat niet. Dan maar nieuw gemaakt, want een prins bevalt niet (tenzij hij wel bevalt, natuurlijk).
Mark Traa duikelt uit krantenarchieven vrijwel dagelijks curieuze berichten op en plaatst die dan op Twitter (@marktraa) Zoals dit –> ‘Januari 1938: de weg voor Paleis Soestdijk wordt afgesloten en het luchtruim gaat dicht zodat de geboorte van prinses Beatrix in alle rust kan plaatsvinden.’
Nadat die bevalling voorspoedig was verlopen, had in onze familie een heftig voorval (zo noem ik het maar) plaats.
Veertien vrouwen die het niet pikten
Selma van der Perre opent de tentoonstelling Palet van verzet’ door het woord ‘verzet’ met verf aan te brengen op een schildersdoek. Foto/tekst © Jan van de Ven
Opnieuw een tentoonstelling over moedige vrouwen bij Nationaal Monument Kamp Vught: ‘Palet van verzet’, over moedige vrouwen van toen en nu, gebaseerd op het gelijknamige boek van Simone Jacobs. Het is een expositie waarin veertien vrouwen worden geportretteerd (de foto’s zijn van Chris van Houts) die het niet pikten – of het nu de nazi’s waren in de Tweede Wereldoorlog waartegen ze in opstand kwamen of onderdrukkers die sindsdien vrouwen de barricaden hebben opgejaagd, ze lieten het niet over hun kant gaan.
De tentoonstelling werd geopend door Selma van der Perre (1922), die in de wo2 deel uitmaakte van de verzetsgroep van Joop Westerweel.
Meer op beeldenstormer.nl – Voorpagina hhBest
De legendarische Louis Frequin
de eerste gezamenlijke redactieraad-vergadering, 1971 fusie @DeGelderlander en @HVV-Arnhem #denieuwekrant met de krantenpaus (rechts) en adjunct Adri Laan (links in overhemd) die de vaak rabiaat optredende papen-aanhanger dikwijls in toom hield pic.twitter.com/WRPnOwQbWZ
— herman Spinhof (@hermanSpinhof) 7 december 2018
Herman Spinhof plaatste deze tweet naar aanleiding van het boek ‘Krantenpaus’ over de legendarische hoofdredacteur van De Gelderlander, Louis Frequin. Sante Brun besprak dit boek ook op hhBest.nl Met HVV bedoelt Spinhof de toenmalige Gelderse editie van Het Vrije Volk.
Voorpagina hhBest
Nederland besnuffeld
Een simpele tegel bij Muiderberg markeert de plek waar graaf Floris V van Holland (daarvoor: Holtland) door andere edelen zou zijn vermoord. Foto’s Flip van Doorn.
Kun je Nederland bewandelen en aan de hand van wat je ziet zijn geschiedenis beschrijven? De wandelaar-schrijver Flip van Doorn bewijst het in zijn pas verschenen boek Een verzonnen koninkrijk. 
Ondertitel: ‘Het verhaal van onze nationale mythe’. Sterker nog: Van Doorn begint met graven in de achtertuin van zijn woning in het Friese stadje IJlst en vindt…schelpen, want ooit golfde hier de Middelzee.
Wroeten in het verleden
unnen we 
ons niet beter bezig houden met het heden en de toekomst. Dit soort gedachten overvalt je als je nu weer kennis neemt van de roep om excuses aan de zogenaamde moffenmeiden – die trouwens bijna allemaal dood zijn. Nou vooruit, de nakomelingen dan.
Meer op Manieren – Voorpagina hhBest
Romeinse wegen
Balade Sympa (@Balade_Sympa) tweette deze foto van een enkele meters onder het maaiveld liggend stuk Romeinse weg in het historisch centrum van de Franse stad Narbonne. Zo’n stuk plaveisel van een heerbaan (legerweg) zagen wij ook eens in een bos in de Elzas (Alsace). Klik op:
Macaber verhaal over architect Odulphuskerk
Waarschuwing: dit verhaal is niet geschikt voor jonge lezers! De Bruidsfoto des Doods
Via @marilounillesen: Dit is mijn meest macabere verhaal ooit https://t.co/7K08aWx9Zf pic.twitter.com/k2bLZFaECu— BHIC (@bhicarchief) October 3, 2018
Via tweet van Brabants Historiscch Informatie Centrum (BHIC). Overigens kwam het in de begintijd van de fotografie wel vaker voor dat pas overledenen ‘op het nippertje’ in een (groeps)foto werden opgenomen. Klik hier
Duitse dodenakker
et 
is een indrukwekkende dodenakker. 31.598 (voornamelijk) Duitse militairen liggen begraven op de militaire begraafplaats buiten het Limburgse dorp Ysselsteyn. Op een oppervlakte die overeenkomt met veertig tot vijftig voetbalvelden liggen hier de Duitsers die tijdens de Tweede Wereldoorlog op de oorlogsfronten in Nederland gesneuveld zijn. En ook nederlanders die zijn omgekomen terwijl ze in Duitse krijgsdienst waren (met name Nederlandse SS’ers). Ook zijn er graven van Duitse burgers uit het grensgebied bij Sittard, die na de bevrijding van Brabant naar de barakken van kamp vught werden geëvacueerd en daar ook onder erbarmelijke omstandigheden enkele maanden moesten leven. Verder liggen er nog enkele tientallen Duitsers die in de Eerste Wereldoorlog zijn omgekomen.
Zaterdag was het bezoek aan de begraafplaats een onderdeel van de jaarlijkse excursie van de vrijwilligers van Nationaal Monument Kamp Vught.
Tekst/foto Jan van de Ven – Meer op beeldenstormer.nl – Voorpagina hhBest
Gered van de Beeldenstorm
Bezoekers bij Van Heemskercks Laurentius-altaar in de Grote of Laurentiuskerk in Alkmaar. Foto/tekst Jan van de Ven
Op de plaats waar ooit het altaar stond van de aan de heilige Laurentius gewijde Grote Kerk van Alkmaar, is nog tot 7 oktober het Laurentius-altaarstuk van de middeleeuwse schilder Jacob van Heemskerck te zien. Dit bij gelegenheid van het vijfhonderdjarig bestaan van de kerk. Het kunstwerk is in 1566 gered van de beeldenstorm en verblijft sindsdien permanent in Zweden.
Eindelijk wat meer over (Market) Garden
Antony Beevor schreef het ultieme boek over Slag om Arnhem
Kinderen verwelkomen Amerikaanse parachutisten tussen Son en Sint-Oedenrode. Foto Beeldbank NIOD, opgenomen in Antony Beevor’s boek ‘De Slag om Arnhem’.
n de boeken die tot dusver over de operatie Market Garden (17-26 september 1944) zijn geschreven en dat zijn er nogal wat, bleef het onderdeel Garden, de opmars van de geallieerden vanuit België via Eindhoven naar het noorden, tamelijk onderbelicht. Terwijl de vertraging die daarbij optrad wellicht de hoofdoorzaak was van de mislukking van de verovering van de brug over de Nederrijn in Arnhem. Het accent van de beschrijvingen ligt meestal op wat er gebeurde in Arnhem en het westelijk daarvan gelegen Oosterbeek. Het boek ‘De Slag om Arnhem’ van de Britse historicus Antony Beevor, wiens D-Day ik al eerder besprak, zet deze ‘omissie’ meer dan recht. Hetzelfde geldt trouwens voor het zwaar geteisterde Nijmegen, al zal daarover wel meer literatuur bestaan, dan die ik ken.