ls een post op deze site begint met wat in de typografie heet een initiaal, zoals de A hier, bevat zij een mening of interpretatie van de schrijver.
Archief van de rubriek ‘Boeken’
Biografie van het korte leven der hippies
augustus 6th, 2023 | 
Author: Sante Brun
T
he
Bonfire Vanities, A Man in Full, I Am Charlotte Simmons, Back to Blood. De vier laatste boeken van Tom Wolfe, denk ik zo, ongeveer, zijn romans. De ondergang van een beursspeculant, dito van een sportheld die het te hoog in de bol heeft, de gruwelijke toestanden op een Amerikaanse universiteit, het racisme bij de politie. Zo’n beetje alles waarmee tijdens Wolfes leven – hij overleed in 2018 – de Amerikaanse samenleving zich bezighield, nou ja, alles: er is natuurlijk veel meer, maar met name door deze boeken viel het allemaal erg op, mede door de opvallendheid van de auteur. Wolfe, een benadigd schrijver, politiek flink rechts, een dandy in zijn eeuwige witte kostuums.
Posted in 
Karel de Grote met een korreltje zout
Sante Brun
arel de Grote werpt een slagschaduw op mijn leven.
Mijn vader placht mij te vertellen over een boek dat zijn moeder hem had voorgelezen, waarin sprake was van Berta met de Grote Voeten. Die blijkt ook echt bestaan te hebben: ze was Karels moeder. Zijn vader was een klein menneke, dan ook Pepijn de Korte genaamd.
Een onderwijzer op de lagere school in Nijmegen raakte over twee dingen niet uitgepraat: over de route die Jezus aflegde door de straten van Jeruzalem vlak voor zijn kruisiging, en over Karel de Grote.
De Vlaamse emancipator
oen onlangs de canon van de Vlaamse geschiedenis verscheen, klonk onmiddellijk de klacht ‘Paul van Ostaijen staat er niet in’. Wat weer leidde tot grappen als ‘het bier en de frietkotten ook niet’. Laat nu toevallig, eindelijk kun je wel zeggen, net de biografie van de Vlaamse emancipator (in meerdere opzichten) zijn uitgekomen. Een turf van, inclusief voetnoten en namenregister, negenhonderd bladzijden, waaraan Matthijs de Ridder, met hulp van velen, tientallen jaren heeft gewerkt. Ondertitel: ‘De dichter die de wereld wilde veranderen’.
Liefde in een bedorven wereld
Sante Brun
nbedorven
kinderen en simpele bescheiden mensen zijn in het leven de beste ‘adviseurs’, een grote liefde uit je vroege jeugd kun je maar beter koesteren, ze zullen uiteindelijk zegevieren tegen de bedorven grote mensenwereld, die voos is en berekenend, die kwaadaardig kan en/of zal blijven.
De Italiaanse schrijver Niccoló Ammaniti baseert vrijwel al zijn werk op deze eenvoudige uitgangspunten en ook voor zijn nieuwste boek, La Vita Intima (in vertaling Het Intieme Leven) is dat het geval.
Ook weer net als zijn vorige boeken weet Ammaniti zijn gedachtewereld onder te brengen in een spectaculaire en soms hilarische avonturenroman, die tot letterlijk het laatste moment de spanning erin weet te houden. Dat alles in een heerlijk lopend Italiaans, waar veel moderne Italiaanse schrijvers patent op hebben. Read the rest of this entry »
Een tegendraadse man, een Saab en een wilde kat
ijkelijk laat met het lezen van deze debuutroman van de Zweed Fredrick Backman. (Heeft wellicht te maken met mijn voorkeur voor non fictie.) Een man die Ove heet is niettemin een wereldsucces en terecht lijkt me. De naam Ove komt in het boek trouwens – afgezien van in elke hoofdstuktitel – wel duizend keer voor. Probeer die naam als Nederlander maar niet uit te spreken, weet ik van onze dochter, die zowat alles kan imiteren. In sommige vertalingen heet de hoofdfiguur trouwens Otto ->
Tambora gaf het ‘goede’ voorbeeld
Sante Brun
en van de stromingen onder de wegkijkers van de klimaatverandering is de mening toegedaan dat het ons, nietige mensen, volstrekt onmogelijk is om door ons handelen iets als een klimaatverandering van enig formaat teweeg te brengen.
Het boek De schaduw van Tambora beschrijft Philip Dröge wat, maar net tweehonderd jaar geleden, de ingrijpende gevolgen waren van de uitbarsting van één vulkaan, de Tambora op het Indonesische eiland Soembawa. (Dat kennen wij, ouwe zakken, nog wel van de lagere school, de kleine Soenda-eilanden: Bali, Lombok, Soemba, Soembawa, Flores, Timor.)
Maar ze hielden wel slaven
Sante Brun
erst maar eens, 
noem het ‘voor de verandering’, terug naar de achttiende eeuw. En wel aan de hand van Andrea Wulf, Duits-Brits-Amerikaanse historica, gespecialiseerd in vroege geschiedenis van de wetenschap; zie bijvoorbeeld haar boek De Jacht op Venus, de soms potsierlijke capriolen van sterrenkundigen in de achttiende eeuw die wel eens wilden weten hoe groot de afstand tussen de aarde en de zon is; haar biografie van Alexander von Humboldt met de veelzeggende titel The Invention of Nature.
De Avonden, geheel vernieuwd en aangevuld
eurig op tijd vanmorgen vroeg het laatste hoofdstuk gelezen van De Avonden – voor lezers die de literatuur niet erg bijhouden: het debuut van Gerard Kornelis van het Reve, beter bekend als Gerard Reve, nog beter bekend als dichter van stad en land, voor Koningin en Vaderland – en het opnieuw in orde bevonden. Zoals bekend kwam het boek uit halverwege 1947, gemakshalve houd ik de datum aan van een verkeersongeluk dat mij overkwam op 4 juni van dat jaar. zodat de viering van 75 jaar De Avonden misschien iets te laat op gang is gekomen.
Meer op SanteLOGie – Voorpagina hhBest
De ondergang van de Siciliaanse leeuwen
Sante Brun
n juni 2019 plaatste ik hier een 
bespreking van het boek De Leeuwen van Sicilië van Stefania Auci, over ontstaan en opkomst van het geslacht Florio – berooide immigranten in Palermo die dankzij slim en vaak meedogenloos zakendoen van de eerste Vincenzo een imperium vestigden dat bescheiden begon met een handeltje in kruiden en specerijen en dat snel uitbreidden tot allerlei andere zaken, zoals de typische Siciliaanse Marsalawijn; Vincenzo bemoeide zich ook met de politiek in deze roerige tijd voor Sicilië, dat wordt opgenomen in de in 1861 tot stand gekomen Italiaanse republiek maar daarin niet direct voor vol wordt aangezien. Mijn stukje eindigt nogal abrupt, zie ik, maar hoe dan ook: nu is het tweede en laatste deel verschenen: l’Inverno dei Leoni, De winter van de leeuwen.
De ondergang staat voor de deur
Sante Brun
ien dagen geleden
kwam het boek uit in Italië, vanochtend las ik de laatste pagina’s van het derde deel van de voorlopig vierdelige romancyclus M. van Antonio Scurati over Mussolini en de teloorgang van het Italiaans fascisme. Dit deel heet Gli ultimi giorni di Europa, De laatste dagen van Europa. Het behandelt de periode van lente 1938, het bezoek van Hitler aan Rome en 10 juni 1940, als Mussolini, al vermoedend hoe catastrofaal het zal aflopen, vanaf het balkon van Palazzo Venezia, voor een juichende menigte de oorlog verklaart aan Frankrijk en Engeland. Zie hier.
De boeken zijn uitdrukkelijk romans, historische romans. Er komen scènes in voor die onmogelijk letterlijk en woordelijk precies zo gebeurd kunnen zijn, omdat ze zich afspelen in het hoofd van Mussolini en zijn medestanders en medewerkers, of in besloten kring. Maar elk hoofdstuk wordt voorzien van de originele teksten uit dagboeken van personages, zoals dat van Claretta Petacci, de jeugdige maîtresse van Mussolini, die elke keer als ze geneukt heeft met de Duce het onderstreepte woordje Sì noteert.
Het ‘beste boek’ van Salman Rushdie
et beste boek van Salman Rushdie bleek uiteindelijk toch The Midnight Children te zijn, een schitterend sprookje dat gaat over zijn eigen generatie. Hij was zelf enkele maanden voor de soevereiniteitsoverdracht door Engeland aan India geboren, zijn boek gaat over de kinderen die geboren werden in de minuut tussen 14 en 15 augustus 1947, nu precies 75 jaar geleden. Zijn personages hadden allemaal bijzondere eigenschappen, zoals onsterfelijkheid. Een schitterend boek dat ik deze dagen weer eens ter hand ga nemen.
Meer op SanteLOGie – Voorpagina hhBest
Eerste tien vrouwelijke burgemeesters succesvol
e tien eerste
vrouwelijke burgemeesters van Nederland hebben hun kwaliteiten over het algemeen bewezen. Zij deden niet onder voor de mannen, die van oudsher de hegemonie hadden. Hun gelijkwaardigheid werd bevestigd en daarenboven wisten zij hun vrouwelijke eigenschappen, waarmee zij zich van de mannen onderscheiden doorgaans volledig te benutten. Ze zijn een aanwinst voor het ambt gebleken.
Dit valt af te leiden uit het boek De ambtsketen veroverd! van Klaas Tammes, een ingevoerde wetenschapper (sociaal geograaf), want tevens oud-burgemeester van de gemeente Buren.
De enige watermolen met het rad binnenshuis
Klein maar fijn boekske over Oirschots (Spoordonks) monument
en watermolen in Brabant met een kleurrijke geschiedenis. Dat is die van Spoordonk (gemeente Oirschot), waarover oud-Philipsman Jan Kuijpers een klein maar fijn boekske heeft geschreven.
Aantoonbaar meer dan 500 jaar oud is dit monument, dat na een periode van verval in weerwil van onverschillige lagere overheden indrukwekkend mooi is gerestaureerd, met toevoeging van een bezoekerscentrum met horeca, mede ten behoeve van de wandelaars in de omliggende natuurgebieden. De Spoordonkse watermolen is de enige in Nederland, waarvan het schoepenrad zich binnenshuis bevindt. Read the rest of this entry »
In de schaduw van de grote Cuypers
Carl Weber (1820-1908) was ook van grote betekenis voor de kerkarchitectuur
Carl Weber ontwierp bij de Odulphuskerk in Best ook de monumentale pastorie. Opvallend is voor zo’n gebouw uit de negentiende eeuw ook de tweede voordeur links, die (meestal) leveranciers toegang gaf tot de keuken.
ij stond, onder meer door zijn bescheidenheid, in de schaduw van de landelijk beroemde Pierre Cuypers, maar Carl Weber (1820-1908) blijkt toch van grote betekenis te zijn geweest voor onder meer de kerkarchitectuur in Nederland.
Zin van bijna 300 woorden
chrijver Ilja Leonard Pfeijffer is een meester in van alles. Ook in het maken van lange zinnen. In zijn novelle Monterosso mon amour (Boekenweekgeschenk 2022) vestigt hij op bladzijde 63 volgens mij een record: een zin van (als ik het goed heb, want ‘met de hand’ geteld) 287 woorden. Leesbaar èn genietbaar. Monterosso etc. gaat over een naar schatting 50-jarige vrouw die naar een stranddorp in Italië reist, waar ze als jong meisje onder de zeespiegel door een zekere Antonio is gekust. De afloop is verre van voor de hand liggend.
Schrijven als eerste levensbehoefte
Biografie Hella Haasse
et mag dan een cliché zijn, iemands bijzondere kwaliteit aan te duiden als ’tweede natuur’, het staat onomstotelijk vast dat schrijven (en lezen) de eerste levensbehoefte was van Hella Haasse (1918 – 2011). Ik leid dit af uit haar biografie, waaraan de journaliste Aleid Truijens acht jaren heeft gewerkt. Een boek van meer dan 500 bladzijden, waarmee we de schrijfster Hella S. (van Serafia) Haasse grondig leren kennen.
De Boekenweek en de scholen van mijn leven
e Boekenweek loopt ten einde en ik heb het Boekenweekgeschenk uit én het Boekenweekessay uit en begrepen.
Meer op SanteLOGie – Voorpagina hhBest
Veelgelezen brieven van een volksschrijver
Boekbespreking door Sante Brun
aar krijg 
je de ware revist wel mee naar de boekhandel: een nieuw boek met brieven van de volksschrijver van stad en land, ook nog vormgegeven zoals Oom Gerard het graag gezien zou hebben: uiteraard gebonden, zonder stofomslag maar wel in rood en roze linnen, geen opwindende plaatjes of zo, maar alleen de titel in rood en zwart (waarom niet ergens een accent in violet?).
Die titel: Gerard Reve, Zeer Fijne Boy, Brieven aan Jef R. (1986-1997)
Jaloers op zoveel fantasie
Boekbespreking door Sante Brun
eestal kan het me niet erg 
veel schelen of een boek dik of dun is. Een dun boek heb je doorgaans eerder uit, dat is het verschil.
Dit boek had voor mij een keer of tien zo dik mogen zijn. Het past dan door zijn formaat niet gemakkelijk in de boekenkast, maar dat is in dit geval niet erg, want ik houd het graag bij de hand, om er zo nu en dan eens in de te bladeren. En dan opnieuw bekruipt mij de gedachte: het had heus wel wat dikker mogen zijn. En wat ben ik jaloers op zoveel fantasie.
Ik zal maar gauw tot de essentie komen: het boek waar ik het hier over heb heet kortweg Terra Ultima van Raoul Deleo, samengesteld door Dr. Noah J. Stern, bioloog.
Het ware verhaal van een 18e-eeuws planetarium
De Hemelbouwer, biografie van Eise Eisinga
Het werkende planetarium zoals het in de huiskamer van de familie Eisinga nog steeds te zien is. Afbeelding aan de binnenkant van de omslag van het boek De Hemelbouwer, met beknopte maar alles zeggende toelichting.
ver Eise Eisinga (Dronrijp 1744 – Franeker 1828) de – je kunt wel zeggen wereldberoemde – bouwer van het planetarium in Franeker, is onnoemelijk veel verteld en geschreven, maar dat heeft als onvermijdelijk geleid tot nogal wat mythevorming. Zo zou de wolkammer dat kunstwerk min of meer heimelijk op z’n eentje in en rond zijn huiskamer in het pandje De Ooijevaar tegenover het Franeker stadhuis hebben gemaakt als een antwoord op allerlei waanideeën die in zijn tijd de ronde deden over het heelal en een verwachte stand van planeten, die het einde van de wereld zou veroorzaken. Met dit soort verhalen rekent Eisinga’s biografie De Hemelbouwer van Arjen Dijkstra grondig af. Dijkstra, directeur van het Groninger Universiteitsmuseum en gespecialiseerd in de geschiedenis van de wetenschap, schreef in heldere, toegankelijke taal ‘het ware verhaal’ over Eisinga en zijn tijd. Read the rest of this entry »