ls een post op deze site begint met wat in de typografie heet een initiaal, zoals de A hier, bevat zij een mening of interpretatie van de schrijver.
Archief van de rubriek ‘Breda’
Tijdgenoot over Henri t’ Sas, voordrachtkunstenaar
januari 25th, 2018 | 
Author: In 1977, elf jaar na zijn dood, gingen in zijn woonplaats Ginneken (hij was overigens een geboren Bredanaar) stemmen op, een straat te noemen naar
Henri t’ Sas. Voor Breda was dat nog niet direct zo zeker. Er waren mensen, onder wie de toenmalige gemeentesecretaris Van Dam, die om onduidelijke redenen meenden, zich laatdunkend over t’ Sas als kunstenaar te moeten uitlaten. Zo niet tijdgenoot/musicus Leo Cantrijn, die regelmatig als begeleider op de piano met Henri was opgetreden en beter dan wie ook kon oordelen over diens kwaliteiten. Op 22 december ‘77 verscheen van Cantrijn een artikel in het dagblad De Stem, waarin hij van zijn bewondering voor de kunstenaar blijk gaf. Hieronder een kopie van dat artikel. Uiteindelijk werd het plein, dat werd aangelegd op het terrein van de voormalige houthandel Van Dijk in Ginneken Henri t’ Sasplein genoemd.
Posted in 
Dina t’ Sas-Schunterman ook voordrachtkunstenaar
Dina Schunterman (1890-1979), echtgenote van Henri t’ Sas, was ook voordrachtkunstenaar en actrice. De folder stamt uit de jaren dertig van de vorige eeuw. Zij droeg werk voor van haar echtgenoot. Na 1945 maakte zij deel uit van het beroepstoneelgezelschap De Schouwspelers, dat vanuit Breda opereerde.
Zowel Dina als Henri traden ook voor de radio op, onder meer KRO en AVRO. In het Hilversumse archief van Beeld en Geluid zal men daarvan niets aantreffen. Waren er al opnamen van gemaakt, dan werden die uit zuinigheidsoverwegingen (hergebruik van het materiaal) gewist.
Dina als Tante Jans, een personage van Henri t’Sas –>
Los van de radio is wel een opname gemaakt van de integrale vertolking van De Jonge Jan van Herman Herijermans door Henri t’ Sas.
Liever oase
e Sint-Annakapel in Heusdenhout (gemeente Breda) bestaat 500 jaar. BN-DeStem heeft daarover vandaag een stukje, waarin de krant constateert: ‘een in uiterlijk behoorlijke dissonant in de jaren ’70-wijk.’
Ik geef de voorkeur aan de kwalificatie oase. Dissonant valt eerder te associëren met wanklank, terwijl het maar de vraag is of over de ‘opwaardering’ van de oude buurtschap Heusdenhout tot stadswijk met hoogbouw vandaag de dag op dezelfde manier wordt gedacht als in de jaren zeventig.
Lees het verhaaltje dat ik ruim vier jaar geleden wijdde aan dit bijzonder Brabants erfgoed: Ode aan de kapel
Een kordate apothekersassistente
ls vanzelf moet ik, bij al dat gedoe rond de prijzen van medicijnen en de ‘sanerende rol’ die apothekers daarin spelen, denken aan mijn oudste zus Diny. Ze was immers wel ‘n jaar of twintig assistente in de Bredase apotheek Heidema, aanvankelijk onder apotheker Bicknese, de man die in 1943 bij de Aktion Silbertanne werd vermoord. Ik heb geen foto van Diny, wel een goed gelijkend portret –> dat haar latere echtgenoot, Wout van Boxtel, in 1985 van haar heeft geschilderd.
Het is hier en daar gememoreerd, het zelf bereiden van medicijnen is vanouds de core business van de apotheker. Wetenschap en techniek hebben daar in de loop van pakweg een halve eeuw een einde aan gemaakt – de apotheker werd, oneerbiedig gezegd, min of meer een dozenschuiver. Nou ja, voor zover dat waar is, doosjes. Read the rest of this entry »
Mijn opstelschrift
laderend in mijn opstelschrift, eindigend in januari 1953, duik ik niet alleen terug in mijn geest van toen, maar uiteraard ook in die van de vervlogen tijd. Mijn leraar Nederlands aan het Onze Lieve Vrouwelyceum (nu kortweg OLV) in Breda was H. G. de Bont, Henk, maar dat dachten we toen niet eens. Hij lás onze opstellen en dat bleek uit zijn met rode inkt geplaatste opmerkingen. Kritisch, maar vaak ook bemoedigend: ‘Je kunt schrijven, maar…’
De Bont schreef als meer docenten aan het lyceum, ook een lesboek dat je moest aanschaffen: Inleiding tot de taalkunst. Zo geweldig was hun salaris nu ook weer niet. Dit even terzijde.
Onder blauw licht stond een namaak schatkist half open en moeders juwelen die er uit puilden
 oit, nu meer dan vijftig jaar geleden, hadden wij, zonen van de theaterman Henri t’ Sas, een marionetten-theater – eigenlijk beter aan te duiden als miniatuur- of huiskamer-theater. Eén van ons, Berry t’ Sas (1920-2012), heeft de geschiedenis ervan opgeschreven. |
 Toneellijst met bijna geopend voordoek en ‘brandscherm’ De foto’s zijn in de jaren vijftig gemaakt door een Eindhovense fotograaf, wiens naam ons is ontschoten. |
Tony Dirne, muziekproducent en schrijver:
Het is misschien typisch, maar Brabanders en Friezen gaan heel goed samen. Dat heb ik al ontdekt tijdens mijn diensttijd.
Een hand op een koninklijke schouder
Koningin Wilhelmina en kroonprinses Juliana tijdens een wandeling over het landgoed Anneville, voorjaar 1945. Fotograaf onbekend.
Eigenlijk was het niet een hand, maar een knuist op een koninklijke schouder; dat leg ik straks nog wel uit. Jolande Withuis vermeldt in haar boek Juliana een waarschuwing van de toenmalige kroonprinses richting haar moeder dat men het in Canada (waar Juliana tijdens de oorlog verbleef) heel gewoon vindt, de hand op je schouder te leggen. Men moet dit zien in het licht van het stijve hofprotocol, dat elk lijfelijk contact met het ‘gewone volk’ uitsloot. Het was Juliana die daar rigoureus een einde aan maakte. Zij wilde, later als vorstin, vooral gewoon zijn.
‘Geef terug’
Elisabeth TV interviewde Peter van Steenhoven van de Geschied- en Oudheidkundige Kring De Oranjeboom over de Vrede van Breda, 31 juli 2017 driehonderdvijftig jaar geleden. Maar er ging even iets mis 😉 Bij die vrede ‘ruilde’ Holland de kolonie Nieuw Amsterdam (het tegenwoordige New York) met de Engelsen tegen het toen veel waardevoller Suriname. Het volledige video-interview staat hier
Auto’s reden in WO2 op houtgas
De gasauto van de Bredase houtvester van Staatsbosbeheer P.M. Tutein Nolthenius (rechts). Links chauffeur Gerrit van Hoek uit Ulvenhout, die in een boek over de oorlog van de heemkundekring in Nieuw Ginneken de werking van het voertuig precies wist te omschrijven. Foto uit privécollectie.
Een bedrijf in het Gelderse Weurt experimenteert, in samenwerking met het waterschap, met de recycling van (baby- en incontinentie-) luiers, d.w.z het plastic én de ‘inhoud’. De opbrengst is onder meer biogas, zo lees ik in dagblad Trouw.
Het gaat momenteel altijd over zonne- en windenergie, maar kennelijk is biogas nog steeds een interessante optie. Aanvankelijk dacht ik dat houtgas ook als bio kon worden beschouwd, maar even googlen levert op, dat het tot het zogenaamde syngas (synthetisch gas) wordt gerekend. Ik heb niet de competentie, daar verder in technische zin op in te gaan, maar wat ik wel weet is dat houtgas bij de benzineschaarste in WO2 een uitkomst was. De streekbussen van de BBA (Brabantsche Buurtspoorwegen en Autodiensten) werden er bij voorbeeld mee aangedreven.
Bavel
De vernietiging van De Brouwers ging tijdens de bevrijding van West-Brabant bijna letterlijk als een lopend vuurtje door het gewest. Foto Heemkundekring Paulus van Daesdonck – auteur onbekend.
ijdens de bevrijding van Breda eind oktober 1944 door de Eerste Poolse Pantserdivisie onder aanvoering van generaal Stanislaw Maczeck (iemand kwam onlangs op het onzalige idee, het naar hem genoemde museum een andere naam te geven – te zot voor woorden) heeft het dorp Bavel de klappen moeten opvangen. Breda kwam er praktisch ongeschonden uit te voorschijn (de verdienste van de latere ereburger Maczeck cs), maar in Bavel en omgeving brandden tientallen boerderijen af. plus het beroemde cafe/pension De Brouwers, gevestigd in een eeuwenoude hoeve. Een horecapand met de naam ‘Vanouds De Brouwers’ is het enige wat rest.
Meer op Manieren – Voorpagina hhBest
Kampioen populist
alph Behouden, de nachtburgemeester van Breda, roept mensen op, een petitie te ondertekenen. Daarin protesteert hij tegen het feit dat het muziekfestival Breda Live 7 en 8 juli vanwege klagende omwonenden bijna niet doorging en nu een halfuur eerder moet stoppen. ,,Om niet alleen de klagers een stem te geven, heb ik deze petitie opgezet." Zo lees ik in BN-DeStem.
Meer op Manieren – Voorpagina hhBest
Angst voor q-koorts
Bavel in actie tegen geitenstallen Oirschottenaar https://t.co/qRnaxcAcm9 via @Topics_NL
— hhBest (@ecluse) 21 juni 2017
Zie ook: Plannenmaker laconiek — AD/R Media over de gevolgen van Q-koorts (tweet naar Topics) — Voorpagina hhBest
Naoorlogse toegepaste kunst in Brabant bedreigd
Glasraam in beton van Louis van Roode in een voormalig bankgebouw aan de Wal in Eindhoven. Illustratie van artikel in In Brabant, tijdschrift voor Brabants erfgoed, jaargang 8, nummer 2.
In Eindhoven ‘viert’ men de 50e verjaardag van de algemeen betreurde sloop van het oude stadhuis aan de Rechtestraat en heeft een door Gerrit Rietveld ontworpen bushokje uitstel van executie gekregen, maar als het over naoorlogse toegepaste kunst gaat, is er in Brabant veel meer aan de hand. Erfgoedvereniging Heemschut slaat daarover alarm. Read the rest of this entry »
De paardenmoppen van de brouwerij
Eeuwenoud was de Bredase brouwerij De Drie Hoefijzers, genoemd naar een smidse aan de overkant. In de tweede helft van de vorige eeuw na overnames, zeg maar globalisering, en naamwisselingen (Oranjeboom, Skol) ter ziele gegaan. Het wachten is nu op de handige jongens, die inhaken op de trend naar speciaalbieren en daarbij de ‘rustieke’ naam in ere herstellen.
Markant stukje geschiedenis van DDH: de paardenmoppen, die in het midden van de vorige eeuw in kranten en op bierviltjes verschenen. Paarden met drie hoefijzers zichtbaar aan de bar. Ik heb nog eens ‘n prijsje gewonnen met het onderschrift: ‘Beter dan vier is drie met bier’.
Voorpagina hhBest
Beroemdste boom wacht z’n lot af
Nederlands beroemdste boom staat in de middenberm van de A58 ter hoogte van Ulvenhout. In de taal van de hype wordt ze ook wel troeteleik genoemd. De Bomenstichting spreekt liever van Anneville-eik, naar het landgoed waarvan de boom sinds de aanleg van de Bredase buitenring in de jaren tachtig, een restant is. De eik heeft bij wijze van spreken z’n doodshemmetje aan, want in verband met de verbreding van de weg zou hij moeten worden gekapt. Het alternatief – behoud – is in onderzoek.
Plannenmaker laconiek over ‘megastal’
Bavel bezorgd om mega-geitenstal Oirschottenaar https://t.co/sc6EswdGTv via @Topics_NL
— hhBest (@ecluse) 12 mei 2017
Uit het bericht in BN-DeStem blijkt dat de plannenmaker uit Oirschot zich laconiek uitlaat over het begrip ‘megastal’.