ls een post op deze site begint met wat in de typografie heet een initiaal, zoals de A hier, bevat zij een mening of interpretatie van de schrijver.
Archief van de rubriek ‘Boeken’
Het inwendige van een demente bejaarde
maart 14th, 2020 | 
Author: Sante Brun
eg leeftijdgenoten, komt het volgende jullie bekend voor? Een familielid, een vriend, een kennis, een collega vertoont vèrgaande verschijnselen van dementie; aarzelend praten of helemaal niet of onverstaanbaar mompelen, een typische manier van lopen of helemaal niet meer lopen etc? En dat je dan denkt: dat was een heel intelligente man, erudiet zelfs, belezen. Wat zou daar van geworden zijn? Zou al die kennis daar nog zitten? Hoe wanhopig voelt hij zich misschien dat hij dat allemaal nog paraat heeft maar niet meer kan uiten?
Posted in 
Waargebeurde roman als een film
Sante Brun
en stuk of vijf boeken heb ik over hem gelezen, van de talloze biografieën die over hem het licht zagen: Benito Mussolini die van eind oktober 1922 tot eind april 1943 als dictator heerste over Italië – het laatste jaar eigenlijk niet meer, waarin hij voornamelijk op de vlucht was; hem overkwam hetzelfde lot als menige dictator na hem: het nekschot door een partizaan in een naamloos donker hoekje.
Voor me ligt ‘De eerste roman over het fascisme, verteld vanuit Mussolini: de zoon van de (twintigste) eeuw die ons gemaakt heeft tot wie we zijn’. Dit is de tekst die op het achterplat van de ruim 800 pagina’s tellende baksteen van een boek van de hand van Antonio Scurati, tot nu toe min of meer bekend van enkele diepzinnige maar niet erg geslaagde romans. Het boek heet eenvoudigweg M., met als ondertitel ‘il figlio del secolo’, de zoon van de eeuw.
Het leven als trompe l’oeil
Sante Brun
et lijkt wat ouderwets, het ‘marmerschilderen’. Marmerschilderen is niet het overschilderen van marmer, maar een deur, een muur een plafond zodanig beschilderen dat het lijkt of die voorwerpen van marmer zijn. Het gebeurde veel, al in de Middeleeuwen, en het wekt een wat armoedige indruk. Als je in de protserige zalen van paleis Soestdijk op het ‘marmer’ van de wanden klopt kom je tot de ontdekking dat het kunstig beschilderd hout is, waarmee de waarde van het hele paleis flink keldert in de blik van de bezoeker.
In Brussel blijkt een heuse opleiding te bestaan voor mensen die de kunst van het marmerschilderen willen leren. Je kunt er, en passant, meteen ook het trompe l’oeil leren en het maken van film- en toneeldecors. De cursus duurt een half jaar en vindt plaats in de winter, wanneer huisschilders weinig om handen hebben en dus zo’n cursus erbij kunnen nemen om hun vakkennis te vergroten.
Je wordt er geen ‘kunstschilder’ van. In de roman Een wereld binnen handbereik van de Franse schrijfster Maylis de Kerangal blijkt dan ook dat de hoofdpersoon van het boek, de kunststudente Paula Karst uit Parijs, duidelijk inziet dat zij na het afstuderen hoort tot ‘de vervalsers’.
Satirisch sprookjesboek van Salman Rushdie
Sante Brun
et Salman Rushdie was ik opeens helemaal klaar toen ik maar niet opschoot in The Enchantress of Florence, uit 2008. Te veel sprookjesvertellerij. De recensies bij het verschijnen van Quichotte, (Nederlandse titel, merkwaardig genoeg, Quichot) vorig jaar, zette me weer op zijn spoor.
Zijn beste boeken dateren al van dertig, veertig jaar geleden – ik vind nog altijd Midnight Children uit 1981 zijn allerbeste werk.
Reinbert de Leeuw (1938-1920)
Nu de promotor van de hedendaagse muziek, Reinbert de Leeuw (81), is overleden (mooie herdenking trouwens bij Podium Witteman) verwijzen we nog eens naar de bespreking op deze site van de biografie van de hand van muziekjournalist Thea Derks.
Voor altijd in de Zwarte Schuur
Sante Brun
an Oek de Jong heb ik eigenlijk bar weinig gelezen. Hokwerda’s kind, ja, het is alweer zeven jaar geleden, en dat boek is twintig jaar oud. Maar ik vond het destijds een schitterend boek, een page turner zelfs.
En dat geldt ook voor Zwarte Schuur. Opnieuw bevolkt met eigenaardige karakters – te beginnen met de hoofdfiguur, de van oorsprong Zeeuwse kunstschilder Maris Coppoolse, maar ook zijn vrouw Fran, zijn stiefkinderen (vooral stiefdochter Stan, een verwarrende naam naast die van Fran die ergens in de roman dan ook fout wordt gebruikt).
Een schrijver over een schrijver
Boekbespreking door Sante Brun
elf had ik er nooit eerder van gehoord, zo ongeveer als laatste van de wereld: Martin Eden, roman van de Amerikaanse romancier Jack London, geschreven rond 1910. Je had het boek in meerdere films kunnen zien en er was ook in romans melding van gemaakt, maar dat heb ik dus allemaal gemist. Films niet gezien, romans niet gelezen.
Maar nu weet ik er dus alles van, nu het boek – nogal vrij bewerkt, zoals er ruiterlijk bij wordt bekend – verfilmd is door regisseur Pietro Marcello. Het speelt zich nu af in en rond Napels.
Op eerste kerstdag ‘44 sprak Hitler over zelfdoding
Na mislukken Ardennenoffensief
Op eerste kerstdag 1944 sprak Adolf Hitler, waarschijnlijk voor de eerste keer, over zelfdoding. De Britse geschiedschrijver Antony Beevor heeft dit ontleend aan de memoires van zijn adjudant Nikolaus von Below (1980). Het was duidelijk dat het Ardennenoffensief, dat je gerust de laatste stuiptrekking van het Derde Rijk kunt noemen, was mislukt.’
Eerder die dag verzamelde Generaloberst Jodl, na een telefoontje uit België, de moed om tegen de Hitler te zeggen: ‘Mein Führer, we moeten de feiten onder ogen zien. We kunnen de Maas niet oversteken. Reichsmarschall Göring verkondigde dezelfde avond: ‘De oorlog is verloren’.
Geniaal en onbegrepen
Boekbespreking door Sante Brun
en 
je dat: dat je een jaar of negen, tien bent en dat je ’s avonds vroeg naar bed gaat om verder te breien aan je project: jezelf een verhaal in dagelijkse afleveringen te vertellen. Ik wel. Op die leeftijd was ik er elke dag druk mee, Ik maakte vooral eindeloze ruimtereizen; overdag dacht ik er nauwelijks aan, maar ’s avonds ging ik helemaal los.
Ik heb dat altijd geheim gehouden omdat ik het raar vond, en ik vertel dit nu omdat ik een ander jongetje heb gevonden dat hetzelfde doet: Ewout Meyster, de hoofd- en vrijwel enige persoon in een aantal boeken van de schrijver Wessel te Gussinklo, te weten De verboden tuin, De opdracht en het meest recente werk: De hoogstapelaar.
Nederlands op krukken
fgelopen weekeinde heb ik gelezen het boekje Against English, pleidooi voor het Nederlands, met op het achterplat nadere verduidelijking in de vorm van de kreten Weg met het Engels! Leve het Nederlands! Het is samengesteld door onder andere Lotte Jensen en Niek Pas en bevat 26 artikelen van de hand van uiteenlopende deskundigen.
Er is reden om aan te nemen dat de gemiddelde Nederlander met een opleiding op het niveau van de middelbare school zijn of haar taalkennis niet erg op orde heeft, in tegenstelling tot wat wel eens wordt beweerd.
Meer op SanteLOGie – Voorpagina hhBest
Bericht uit een wereld die er niet meer is
Boekbespreking door Sante Brun
egin 
dit jaar kwam (eindelijk) een Nederlandse vertaling uit van The Way We Live Now, een roman die de Britse schrijver Anthony Trollope schreef omstreeks 1875. Dat feit was voor mij aanleiding om eens te kijken of de originele tekst nog beschikbaar was – ik had nog nooit iets van Trollope gelezen. Zo kwam ik op een uitgave uit 2001 in de serie Wordsworth Classics. Voor nog geen vijf euro koop je dat boek van bijna 780 pagina’s bij bookdepository.com, en het wordt je zonder verzendkosten toegestuurd. De Nederlandse vertaling kost €32.50.
Kluun kletst uit z’n nek
et leek de redactie van AD-, ED-, BD- enz.-magazine een goed idee de ‘successchrijver’ Kluun (Raymond van de Klundert) een stuk te laten schrijven over het inmiddels 50-jarige ‘heftig liefdesverhaal’ van Jan Wolkers Turks Fruit.
Nou geef mij toch maar de biografie van een van de beste Nederlandse auteurs uit de vorige eeuw, door Onno Blom (2018). Want Kluun excelleert in het uit z’n nek kletsen.
Meer op Manieren – Voorpagina hhBest
Schrijver Rob Ruggenberg (73) overleden
Journalist en schrijver van historische jeugdromans Rob Ruggenberg uit Best is zaterdag op 73-jarige leeftijd overleden, zo is vandaag bekend geworden.
Ruggenberg, die aanvankelijk bij de marine diende en vervolgens als journalist zo goed als de hele wereld bereisde, kampte al meer dan drie jaar met zijn gezondheid, maar zag toch nog kans in 2017 een zevende boek af te leveren (Piratenzoon). Hij zei dat hij er ‘nog wel vier’ in z’n hoofd had. Het manuscript van zijn achtste boek had hij net naar zijn uitgever gestuurd.
Een heel andere Gouden Eeuw
Boekbespreking door Sante Brun
oit wilde ik historicus worden. Ik had toen al een aantal prachtige historische werken gelezen en ik maakte het mezelf niet eenvoudig: Gibbon was erbij, en Ranke. Toen ik me inschreef voor een schriftelijke cursus (ik had een drukke baan en een gezin en ik woonde in Maastricht) kwam ik erachter dat ik me bij ‘geschiedenis’ iets veel avontuurlijkers had voorgesteld dan de werkelijkheid.
Want aan geschiedenis studeren (en daarna geschiedenisles geven en mooie boeken schrijven) ging iets verschrikkelijks vooraf: uren, dagen, maanden, jaren misschien wel, snuffelen in archieven, bibliotheken, langdurig praten met zo saai mogelijke mensen, en dat was dan nog iets: de meeste mensen die je probeerde na te speuren waren immers dood en gaven dus geen bruikbaar antwoord meer.
Een Brabants dorp: oorlog, verzet, verraad
ot op de dag van vandaag loopt er door het rustieke dorp Hilvarenbeek een scheidslijn: voor of tegen Gérard Kuijpers (1893-1965). Maar het staat nu onomstotelijk vast: de schoenfabrikant was hartstikke fout in de Tweede Wereldoorlog en had nadien geen wethouder meer mogen worden. Journalist Ton de Jong wilde zekerheid en dook in de archieven. Het werd een boek van bijna 200 bladzijden: Duitse vrienden – verraad en redding in Hilvarenbeek.
Rembrandt en Leiden
embrant 
Harmansz van Rijn van Leyden’ staat in het Amsterdamse archief van de burgerlijke stand bij de aankondiging van het huwelijk in 1634 van de schilder en de Leeuwarder burgemeestersdochter Saskia van Uylenburgh.
Rembrandt en Leiden. Daar, in de tweede stad van Holland (destijds) is hij in 1606 als zoon van een molenaar geboren en daar is al heel vroeg zijn genialiteit erkend door niemand minder dan de geleerde diplomaat en dichter Constantijn Huygens. Je hoeft geen Leidse chauvinist te zijn (zoals de schrijver van De jonge Rembrandt, Onno Blom, toegeeft) om de doorslaggevende betekenis van die stad voor de vorming van de meester te onderkennen.
Hemingway in Spanje
Boekbespreking door Sante Brun
aar heb je al die moderne schrijvers voor nodig als je het werk van Ernest Hemingway nog niet goed kent? Niet alles van de man is gemakkelijk te verkrijgen, maar het voorlopige hoogtepunt was: For whom the bell tolls.
Het is feitelijk het verslag van een vier dagen durende enerverende episode tijdens de Spaanse Burgeroorlog. Robert Jordan, een Amerikaanse vrijwilliger die meevecht aan de zijde van het republikeinse leger, dan nog het wettig gezag in het land dat belaagd wordt door de fascistische horden van Franco, heeft van een Russische generaal de opdracht gekregen een brug op te blazen over een ravijn in de bergen in de buurt van Segovia. Hij zoekt daar contact met een van de vele min of meer autonoom opererende groepen guerrillero’s die hem moeten helpen bij de aanslag op de brug.
Ruig experiment dat oorlogsvoering veranderde
Komt als serie in Netflix
et is 
een boek dat zich als een avonturenroman laat lezen, nochtans is het de vrucht van wetenschappelijk onderzoek en is er geen woord fantasie bij: SAS: Rogue Heroes, in het Nederlands vertaald als SAS HELDEN EN SCHURKEN. Dat ‘schurken’ verleent aan die vertaling onnodige extra sensatie; schelmen of vrijbuiters zou iets meer recht hebben gedaan aan het werk van de Britse historicus en journalist Ben Macintyre (aanbevolen door die andere reus op het gebied van de geschiedenis van Wereldoorlog 2, Antony Beevor).
Macintyre kreeg als eerste toegang tot de archieven van de van de Britse Special Air Service, die tijdens de woestijnoorlog in Noord-Afrika in 1942 werd opgericht door kolonel David Stirling. Wat begon als een ruig experiment dat de oorlogsvoering veranderde, werd na de eerste operaties geautoriseerd door oorlogspremier Winston Churchill.
De 20 grote talen of: leer geen Vietnamees
Boekbespreking door Sante Brun
il je een taal leren? Doe maar Duits, of Frans, of Spaans. Of, ook een idee: Engels. Als je ze alle vier leert kun je je verstaanbaar maken voor een groot derde van de wereldbevolking. Natuurlijk zou je het ook kunnen proberen met Mandarijn, Hindi-Urdu, Japans of Javaans. Of Vietnamees. Je bent dan meteen over de helft van de wereldbevolking, maar tegen de tijd dat je je in die talen verstaanbaar kunt maken zul je merken dat je al een tijdje dood bent. Of al jaren op de gesloten afdeling van een psychiatrische kliniek zit.
Dat is de veilige conclusie die je kunt trekken na het lezen van het boek Babel, van de taaljournalist Gaston Dorren.
Camilleri: de man, de kettingroker, de schrijver
et zat er al een maand aan te komen, maar nu het toch gebeurd is, ontploft Italië alsnog: Andrea Camilleri, vooral bekend als ‘vader’ van commissaris Salvo Montalbano, is vanmorgen om 08 uur 20 overleden in het ziekenhuis van de Heilige Geest in Rome, waar hij sinds ongeveer een maand verbleef na een hartstilstand en daarop volgende beroerte. Hij zou op 8 september 94 jaar zijn geworden.
Meer op SanteLOGie – Voorpagina hhBest