hhBest – Sinds 1996

Archief van de rubriek ‘Friesland’

Een aardig geluidsbestand uit het VPRO-archief opgediept: Journalist Johan van Minnen in een gesproken column over Het Vrije Volk (HVV), het Friesch Dagblad en de Leeuwarder Courant (LC) in de jaren vijftig van de vorige eeuw. Johan heeft het daarin ook over mijn vriend, de flexibele vrijbuiter Sjoerd Andringa, inmiddels 92 en naar omstandigheden ´in goede doen´ in een zorgboerderij bij Leeuwarden. (Foto, onlangs gemaakt door zijn zoon Frans: Sjoerd met zijn rolleiflex.)
Moest de redactie van de Friese editie van HVV het doen met een bakfiets, de LC beschikte over een Jaguar en in 1956 over een van de eerste Citroën DS-en (bijgenaamd Snoek).

Fragment OVT 19 oktober 2003 (5,5 min.)

Hospitaalschip J. Henri Dunant, ca. 1960

Het hospitaalschip van de het Nederlandse Rode Kruis, de J. Henri Dunant, is tijdens het paasweekeinde door dieven van een deel van zijn inventaris (o.m. televisies) ontdaan. De schade bedraagt 10.000 euro of meer. De vakanties voor de zieken, waarvoor het schip al meer dan 60 jaar wordt gebruikt, zijn niet in gevaar. De foto dateert uit ca. 1960. Friese patiënten worden verwelkomd. Album op Flickr

’Men kan zelfs met de lift naar de derde verdieping’

Deze foto van de zogenaamde hotelflat aan het Europaplein in Leeuwarden, opgeleverd in 1959, zou ik niet zo gauw in deze rubriek geplaatst hebben, ware het niet dat de context zo aardig is. Die wetenswaardigheden dank ik aan de ijverig twitterende Redacteur Erfgoed ( @LC_erfgoed ) van de Leeuwarder Courant, die in zijn krantenarchief dook. Citaat, typisch jaren  vijftig: ‘Ook kan men met de lift naar de tweede en derde verdieping, hetgeen voor een hotel in het noorden ook een bijzonderheid is.’

Read the rest of this entry »

Verkiezingsuitslagen, maar dan in de jaren vijftig

In de jaren vijftig van de vorige eeuw waren er nog geen verkiezingsuitslagen op televisie. Het ANP verspreidde ze wel via de telex en ze werden natuurlijk door de radio doorgegeven. Dagbladen en politieke partijen verzorgden een bulletindienst aan hun (bij)kantoren.

Read the rest of this entry »

De eerste Siamese tweeling ooit die succesvol werd gescheiden *)

Tjitske en Folkje de Vries, Siamese tweeling, geboren 7 november 1953 in Molenend (Mûnein), gemeente Tytsjersteradiel, Fryslân, omstreeks 1960 bij een ‘officiële handeling’ in Leeuwarden. In 1954 werd de tweeling, als eerste ter wereld, in het toenmalige Diaconessenhuis in Leeuwarden gescheiden. De verdoving geschiedde nog met ether. De meisjes werden door hun ouders – door nare ervaringen wijs geworden -  zorgvuldig voor de media afgeschermd. Meer info: Een aangrijpende uitzending van ‘Andere Tijden’, 9 april 2000, met beelden vanuit de operatiekamer.

*)We hebben een update van dit stukje als reactie hieronder toegevoegd.

Dan maar een winterfoto uit de oude doos: Ferwoude, 1956

Bij gebrek aan winter dan maar een foto uit de oude doos. In januari 1956 (de Elfstedenwinter) reed ik met mijn goede collega Arend Wijnsma van het Friesch Dagblad, later voorlichter van de provincie en te jong overleden, door de Zuidwesthoek van Friesland en stopten we voor deze foto in Ferwoude. Op dat moment werd ik verliefd op Friesland.

Hoog bezoek aan Friesland, journaille geweerd, 1956

Mei 1956. De toenmalige minister van Economische Zaken, prof. dr. Jelle Zijlstra, vergezelt zijn Belgische collega Jean Rey bij een informeel werkbezoek aan oostelijk Friesland. De bewindslieden bezochten daarbij onder meer de scheepswerf van Bodewes (nu Damen) in Bergum (foto, waarop Rey, uiterst links, in gesprek is met Zijlstra).

Read the rest of this entry »

De slechte dekking van T-Mobile in Friesland, is voor de gebroeders De Vries uit Dokkum aanleiding tot een parodie op de videoclip met Ali B. Wees gerust: ondertiteld. (Gevonden via Leeuwarder Courant.)

De demping van de Keizersgracht in Leeuwarden, 1956

Onder grote belangstelling werd in 1956 de Keizersgracht in Leeuwarden gedempt. De gracht liep langs de roemruchte strafgevangenis, die in 2007 is gesloten.

Read the rest of this entry »

Meer dienstbaarheid dan kassa, 1958

Babyverzorging in het wijkgebouw van het (r.-k.) Wit Gele Kruis in Bakhuizen (Fr.), omstreeks 1958. De belangeloze dienstbaarheid van met name vrouwelijke religieuzen aan onderwijs en gezondheidszorg tot in de jaren zestig van de vorige eeuw is een nagenoeg vergeten stukje geschiedenis. Het waren niet allen Magdalene Sisters.

Kijk hier voor het ‘Fries Ambassadejournaal’, waaraan dit fragment is ontleend.

Nu Leeuwarden juicht om zijn uitverkiezing tot Culturele Hoofdstad van Europa 2018, is het tijd, even terug te grijpen naar een wetenschappelijk studie uit 2011, waaruit valt te af te leiden dat de economische baten van de hiermee verbonden activiteiten verre van zeker zijn.  Het onderzoeksrapport van de kunsthistorica Roanne van Leijden.

Meer

Terwijl iedereen uit Eindhoven (Brabant), Maastricht en Leeuwarden in Amsterdam zat te nagelbijten, om met Brabants Dagblad te spreken, omdat vanmiddag om half vijf in Amsterdam de Culturele Hoofdstad 2018 zou worden onthuld, hield NOS24 het op een saai betoog van president Obama, gevolgd door een oudbakken middagjournaal. NPO Holland op z’n best, immers de kandidaten waren slechts periferie, oftewel provincie.

Gelukkig was er wel Radio 1 en natuurlijk Twitter, waar, nadat het ED ´Kom
maar op´ had geroepen, BN/DeStem als eerste meldde dat ´Eindhoven en dus ook Breda´ ernaast grepen.

Read the rest of this entry »

Wereldberoemd in Nederland, ca. 1960

Tom Manders (1921-1972) was een tekenaar, decorontwerper en komiek die in de jaren vijftig opeens ‘wereldberoemd in Nederland’ werd als de vagebond Dorus. Vooral nadat hij door de VARA naar de televisie werd gehaald. Hij werd BN-er avant la lettre.

Rond 1960 had de Leeuwarder politie de grootste moeite, het publiek in bedwang te houden, toen hij met een stormram een middenstandsfestijn in het Beursgebouw opende. Let ook op de menigte op het balkon van het toenmalige Hotel Amicitia.

Read the rest of this entry »

In het Bloemencorso van Valkenwaard (8 september) zal dit jaar een wagen meerijden, gewijd aan de Friese atlete Foekje Dillema (1926-2007). Dit meldt Omrop Fryslân. Het thema van het corso is dit jaar ‘Vergeten Nederlanders’. Volgens de website van de omroep, zijn ‘de bedenkers van de wagen geraakt door de tragiek van Foekje Dillema’, die in 1949 met haar prestaties de Olympisch kampioene Fanny Blankers-Koen naar de kroon stak, maar een jaar later door de KNAU voor het leven werd geschorst, omdat ze ‘geen vrouw zou zijn’. Dit is later (te laat!) met behulp van DNA-technieken weerlegd. 
Meer  hierover op Wikipedia.

Mede dankzij die oude donkere kamer op de zolder van het Friesch Dagblad aan de Galileeër Kerkstraat, in de binnenstad van Leeuwarden, die ik mocht gebruiken, was ik daar in de jaren vijftig – hoewel verbonden aan het katholieke Ons Noorden – kind aan huis. Had een sleutel van de voordeur. Ik kwam er zelfs ‘s zondags, als alles er, naar de gereformeerde traditie doodstil was.

Meer op Manieren

Het gaat hard in krantenland. Het negatieve nieuws over de exploitatie van vooral de regionale dagbladen dendert maar door. Vandaag werd bekend dat het protestants-christelijke Friesch Dagblad, de laatste nog zelfstandige provinciale krant in Nederland, tegen de symbolische som van 1 euro (namelijk met schulden en al) wordt overgenomen door de Noordelijke Dagblad Combinatie (NDC), met onder meer de Leeuwarder Courant en Het Dagblad van het Noorden (Groningen). Terwijl ook die NDC in zwaar weer verkeert. Hoe groot moet de nood zijn.

Meer op Manieren Lees ook: Nog eens het Friesch Dagblad