hhBest – Sinds 1996

Archief van de rubriek ‘Friesland’

Friesland herdenkt prinses Maria Louise 250 jaar na haar dood

In 1765, dus 250 jaar geleden, overleed in het Priincessehof (nu keramiekmuseum) in Leeuwarden prinses Maria Louise van Oranje Nassau – van Hessen Kassel, in Friesland beter bekend als Marijke Meu (Tante Marijke).

Dat leidt tot een uitgebreide herdenking onder de titel Maria Louise, Prinses van Europa. Zij is namelijk méér dan de stammoeder van ons koningshuis.

Read the rest of this entry »

Een drietal cisterciënsers (trappisten) uit Diepenveen houdt een verkennend verblijf op het waddeneiland Schiermonnikoog, in verband met een eventueel permanente vestiging. Ze werden op de aanlegsteiger van de veerboot door de burgemeester verwelkomd.

Cisterciënsers, toen schiere monniken genoemd vanwege hun toenmalig grijs habijt, verrichtten in de vroege middeleeuwen al ontginnings- en waterstaatswerk op het eiland, vandaar de naam Schiermonnikoog.

Sinds 1961 hebben ze er zelfs een standbeeld en ook in het gemeentewapen staat een monnik.->
Meer op LC.nl

Veerdienst Enkhuizen-Stavoren (zoals tot 1963)

Toeristen en dagjesmensen rond 1960 in de haven van Stavoren bij het ss Van Hasselt, dat tot eind mei 1963 de veerdienst Enkhuizen-Stavoren onderhield. Ooit was deze veerdienst over de Zuiderzee, later dus IJsselmeer, de ‘kortsluiting’ van de NS tussen Holland en Friesland. Er waren zelfs schepen, die goederenwagons vervoerden. De geschiedenis van de veerdienst wordt uitvoerig beschreven op Wikipedia.

Het stadje Stavoren, vooral belend door de sage Het Vrouwtje van, heette ‘in mijn tijd’ officieel Staveren. Dat is zogenaamd stadsfries. De Friese benaming is Starum.

Read the rest of this entry »

Boerderij bij Tietjerk, aquarel van Sjoerd Andringa (1921), de bekende Friese nieuwsfotograaf van wiens tekeningen en schilderijen een expositie is ingericht in Leeuwarden.

Een oeuvre van (ook) onschatbare documentaire waarde

Je kon het hem, zo rond 1960, toen hij in de kracht van zijn leven was en een van de bekendste fotografen van Friesland, wel eens horen zeggen: ‘Even een krabbeltje maken.’ Want Sjoerd Andringa, inmiddels 93, is van huis uit tekenaar en schilder. Het kreeg in die tijd nauwelijks of geen aandacht, want hij stoof immers  dagelijks in zijn witte Fiat-sportwagen door de provincie op weg naar ‘het nieuws’. Een halve eeuw later, toen hij definitief ‘op rust’ ging, vonden zijn kinderen in het ouderlijk huis aan de Leeuwarder Molenstraat 1300 tekeningen, aquarellen en schilderijen die tesamen een tijdbeeld opleveren van Friesland in het midden van de vorige eeuw. Werk van buitengewone artistieke kwaliteit (vooral de aquarellen, vind ik) en van onschatbare documentaire waarde.

Read the rest of this entry »

'Leuke' foto in #LC van Thomasluiden https://t.co/863zxfoY9n pic.twitter.com/XBGw5vAgGQ

— hhBest (@ecluse) 29 december 2014

Zie Achterom kijken 72

Thomasluiden tegen de boze geesten

In Oudehorne en Katlijk, bij Heerenveen, wordt het Thomasluiden (van 21 tot 31 december) nog steeds in ere gehouden. Deze foto maakte ik rond 1960 op het kerkhof van Oudehorne voor de kerstbijlage van mijn krant.

De eeuwenoude traditie van het Thomasluiden is vergelijkbaar met het midwinter-hoornblazen in Twente en voert terug naar het germaanse geloof, dat je hier de boze geesten mee verdreef; het is echter gekerstend, vandaar dat dit klokluiden is genoemd naar de heilige Thomas Becket (in 1170 vermoord in de kathedraal van Canterbury), wiens feestdag op de 21e viel.

Read the rest of this entry »

Trainen voor Elfstedentocht 1956 – decor bestaat niet meer

Schaatsers trainen voor de Elfstedentocht van 1956 bij Wytgaard, even ten zuiden van Leeuwarden. Het decor bestaat niet meer. De r.-k. Cuyperskerk op de achtergrond is in de jaren zestig van de vorige eeuw gesloopt, waarbij veel van de inventaris verloren ging. De route van de Elfstedentocht loopt overigens niet door Wytgaard, maar een stuk westelijker.

Boek beschrijft emancipatie op het ijs

Klasina Seinstra, winnares Elfstedentocht 1997, mag samen met winnaar Henk Angenent in diens lauwerkrans. Foto uit boek ‘Deelnemen mag…’.

’Dit is verkeerd!’ riep de toenmalige voorzitter van de Vereniging De Friesche Elfsteden, Henk Kroes – overigens landelijk vooral bekend als de ijsmeester van de jaren tachtig – op 4 januari 1997, toen bleek dat de organisatie de traditionele lauwerkrans voor de vrouwelijke winnaar was vergeten. Dit is misschien wel het belangrijkste anecdotische gegeven over de emancipatie van de vrouw op het langebaan- en marathonijs.

De uitroep van Kroes staat vermeld in een recent verschenen boek over het vrouwenschaatsen – in het bijzonder in de Elfstedentocht – van de historicus en topsport-begeleider Mark Hilberts: Deelnemen mag…winnen is een ander verhaal!

Read the rest of this entry »

Vaak onverklaarbaar bewoond, ca. 1960

Nederland kende rond 1960 nog duizenden zogenaamde onbewoonbaar verklaarde woningen, krotten waarvan heel vaak cynisch moest worden gezegd dat ze ‘onverklaarbaar bewoond’ waren. Gemeenten als Leeuwarden kregen in 1962 van het 600 gulden voor elk gesloopt krot, wat natuurlijk een ruggesteun was voor het laten opschuiven van de bewoners naar een meer aanvaardbaar onderkomen, zo meldde in die tijd de Leeuwarder Courant. We weten dat nu, dankzij een tweet van de erfgoedredacteur van de LC, die verwijst naar een artikel in het krantenarchief.

De Friezen (vertegenwoordigers van de Fryske Nasionale Partij) zijn donderdag in Schotland gaan kijken naar het referendum. Een kiesfestijn dat zoals bekend is uitgelopen op een mislukking voor de nationalistische fanatiekelingen.

Zouden de Friezen het ook wel eens willen proberen – zich los te maken van het Koninkrijk der Nederlanden? Daar zijn natuurlijk de afgelopen week weer de nodige grappen over gemaakt. Helemaal niet, zo begrijp ik uit een opinie-artikel van twee statenleden van de FNP in de Leeuwarder Courant. Maar een referendum, dat zou toch wel z’n nut kunnen hebben, zo hebben de Friezen van het Schotse ‘experiment’ geleerd: als lesje voor het arrogante centraal gezag.

Read the rest of this entry »

d’Alde Wite, ca. 1960

De toren van de Salviuskerk (1544), bijgenaamd d’Alde Wite (Oude Witte) in het Friese Dronrijp tijdens een restauratie rond 1960. De toren heeft een voor Friesland, waar de zadeldaktoren het meest voorkomt, een unieke vorm. De kerk is een van de vele rijksmonumenten in het dorp. Uitvoerige informatie op Wikipedia.

Grappig, die benoeming van Ton F. van Dijk tot CEO van KH2018. CEO (Chief Executive Officer). Van wat? Van Culturele (met c) Hoofdstad 2018. Leeuwarden dus. De Leeuwarder Courant meldt dit zonder met de ogen te knipperen.

Meer op Manieren

Heen en weer in Langweer, ca. 1958

De veerpont op de Langweerdervaart, in de kortste verbinding tussen Langweer en Sneek, omstreeks 1958. Deze pont in het Friese Merengebied vaart nog dagelijks, al ziet het er natuurlijk wel wat ‘moderner’ uit. Niet alleen charmant voor de recreanten, maar ook nuttig voor werkers en scholieren, die een abonnement kunnen kopen bij de VVV of bij Cafetaria ‘t Hoekje in Langweer.

Straatmuzikant in Palma de Mallorca. Hij en zijn collega’s zijn daar strak gereglementeerd.

Toen men in het Friese merengebied, in het midden van de vorige eeuw, het toerisme wilde gaan structureren, ontstond het recreatieschap De Marrekrite, dat om te beginnen bijeenkomsten belegde voor ondernemers, ten einde hen te instrueren voor een goed aanpak. Een gevleugeld woord in die dagen was: Eerst dienen, dan verdienen. Dat klonk in eerste instantie een beetje naïef; ik vond het althans als journalistiek waarnemer destijds een uiting van typisch Friese bescheidenheid. Toch hadden ze gelijk! 

Read the rest of this entry »

De opkomst van de kleurenfotografie, 1960

Rond 1960 kwam de kleurenfotografie ook voor semi-professionelen en amateurs in zwang. Nee, geen afdrukken, maar dia(positieven), die werden ingeraamd, tussen twee stukjes glas. Daarvoor werden zogenaamde omkeerfilms gebruikt. Je kreeg dus geen negatieven.

Read the rest of this entry »