Wie is online
4 bezoekers online
Schrijf ons

Je kunt ons altijd schrijven via de contactpagina. Daar vind je ook richtlijnen, voor het geval dat je mail-notificaties wenst bij nieuwe 'posts' aangaande Best. 

Rubrieken
Opinie of niet?

ls een post op deze site begint met wat in de typografie heet een initiaal, zoals de A hier, bevat zij een mening of interpretatie van de schrijver.

English?

Translation by Google in Chrome: please, click the right mouse button and select 'English'.

Archieven
februari 2016
Z M D W D V Z
 123456
78910111213
14151617181920
21222324252627
2829  

Ibis-trilogie van Amitav Ghosh voltooid

Boekbespreking door Sante Brun


ijn stukje over River of Smoke van Amitav Ghosh eindigde met de opmerking dat ik reikhalzend uitkeek naar deel drie van de Ibis-trilogie van deze eminente Indiase schrijver, die al vóór dit drietal bij elkaar horende boeken diverse romans afscheidde die stuk voor stuk de lezer op zeer intense wijze bij de keel grepen – ik noem het soms kluchtige The Circle of Reason  en vooral The Hungry Tide die op zelden nagevolgde wijze grootse panorama’s schetsten van het leven in eeuwig India, van culturen zo vreemd en ver weg en toch zo dichtbij, dat laatste uiteraard door de inspanning van een Indiase auteur die – gelukkig voor ons – schrijft in het Engels.

 

 


Toen ik Sea of Poppies (2008) las was ik me nog nauwelijks bewust van het feit dat dit het eerste deel van een trilogie was met als bindend element een voormalig slavenschip de Ibis. Op een reis in het midden van de jaren dertig van de negentiende eeuw van Bombay naar het eiland Mauritius, met aan boord verbannen gevangenen en dwangarbeiders, maken we kennis met een aantal mensen die uiteindelijk in het derde deel Flood of Fire (2015) weer bij elkaar komen in China, meer bepaald in Kanton, Macau en Hong Kong en omgeving.

In River of Smoke (2011) wordt de aanloop naar de Eerste Opiumoorlog beschreven. Aanleiding is de maatregel die de regering in Peking neemt om een halt toe te roepen aan de smokkel van Indiase opium door de Britse Oost-Indische Compagnie, die dreigt een belangrijk deel van de Chinese bevolking verslaafd te maken aan de drug en daarmee tot een geweldige last voor het land.

Die oorlog is het belangrijkste onderwerp van Flood of Fire. Ghosh beschrijft daarin tot in soms bijna absurde detaillering de strategie en taktiek van de Britse Marine en een aantal legeronderdelen die bestaan uit Indiase beroepsmilitairen, zoals de Bengal Native Volunteers, bij het veroveren en bezetten van de monding van de Parelrivier en de pogingen de grote stad Kanton te bezetten, waarbij met name de geavanceerde Britse militaire technologie geen partij is voor de Chinezen.

Maar tussen al dat oorlogslawaai ontwikkelen zich de verhoudingen verder tussen de aan lager wal geraakte Amerikaan Zachary Reid, het echtpaar Burnham, Shireen de weduwe van Seth Bahram, diens vriend Zadek Bey, Bahrams bastaardzoon Ah Fatt (Freddy Lee), het jongetje Raju dat zijn vader Ah Neel zoekt, houwdegen kapitein Mee, havildar (sergeant) Kesri van de Volunteers en miss Paulette.

Prachtig zijn de passages waarin de Britten, op het hoogtepunt van hun koloniale macht, onder woorden brengen waarom God uitgerekend hen heeft uitgezocht om te profiteren van de winsten die te maken zijn met de opiumhandel en de arrogante manier waarop ze kans zien om onder andere Hong Kong in hun machte te krijgen. (Ik zou hier bijna Theo Maassen citeren: ‘Als er vraag naar is, waarom zouden wij daar dan niet aan voldoen?’ Maar dat ging over kinderporno.)

Amitav Ghosh is intussen uitdrukkelijk op de hand van de Indiërs in het verhaal, zij redeneren vaak het ‘menselijkst’, zijn degenen die de zinloosheid van de oorlog inzien, tonen nog een beetje medeleven, al zouden wij dat eerder schijnheiligheid noemen. Dat in tegenstelling tot de Britse geldbeluste, oorlogszuchtige en racistische uitbuiters, grof in de bek, omkoopbaar tot op het bot als er wat te verdienen valt.

Waarmee de Ibis-trilogie, met het verdwijnen van het schip de Ibis, een einde heeft gevonden – zoals Ghosh aan het eind schrijft mede door het feit dat het archief van Ah Neel waarop de trilogie gebaseerd is, pas onder zijn aandacht kwam nadat uit China was gesmokkeld, ongeveer honderd jaar nadat het tot stand was gekomen en dat een belangrijk deel van dat materiaal eenvoudigweg vernietigd of op andere wijze teloor is gegaan. Dat is ook de reden waarom we niets te weten komen over het uiteindelijke lot van een aantal hoofdfiguren uit het boek.

Niet belangrijk. Het is een bijna ouderwetse trilogie van rrond de 1500 pagina’s, soms geschreven als een schelmenroman – de liefdesgeschiedenis van Zachary Reid met mrs Burnham, bijvoorbeeld – als een geromantiseerd historisch verhaal, als een koel verslag van veld- en zeeslagen, vol brede vista’s van steden, landschappen en zeergezichten, een pulserend verhaal over de mensen uit ver uiteenlopende culturen die door de loop van de geschiedenis tot elkaar veroordeeld zijn, elkaar soms verafschuwen, maar ook door de situatie bedwongen met elkaar genoegen nemen.

Reageer