hhBest – Sinds 1996

Archief van de rubriek ‘Achterom kijken’

Fundamenten van een oude Bredase stadspoort, 1976

In 1976, een eeuw na de sloop van de Bredase wallen, deed een werkgroep van de Geschied- en Oudheidkundige Kring d’Oranjeboom ongeveer waar de Boschstraat, de Veemarktstraat en de Catharinastraat samenkomen, opgravingen naar wellicht de belangrijkste stadspoort: de Gasthuispoort. Er zijn heel wat interessante dingen gevonden. Voor de liefhebbers: L. Moelands deed in het jaarboek 1977 van d’Oranjeboom uitvoerig verslag van de opgraving.

Read the rest of this entry »

Oudste plein van Parijs

Een studente neemt nog even een dictaat door in het centrale parkje van de Plaçe des Vosges, het oudste plein van Parijs in het quartier van de Marais (wat letterlijk moeras betekent). 1962. Het plein heette ooit  Plaçe Royale, maar werd tijdens de Franse Revolutie omgedoopt in ‘Van de Vogezen’ omdat dat het eerste departement was dat het revolutionaire bewind erkende.

Read the rest of this entry »

Geheime zenders, ca 1960

In Zuid-Oost Friesland rond 1960 door de peilwagens van de PTT opgespoorde zogenaamde geheime zenders, van particulieren die zonder vergunning muziek uitzonden van het kaliber dat de officiële omroepen negeerden. Piratenzenders zijn – over de hele wereld – zo oud als het fenomeen radio. Het spreekt vanzelf dat ze tijdens de Tweede Wereldoorlog letterlijk een handig woordje meespraken in het verzet. Dit soort zenders bestaat nog steeds op FM, maar hun rol is behoorlijk kleiner geworden, sinds iedereen op internet gratis een ‘radiostation’ kan beginnen. Meer op Wikipedia

In de tuin van de Tuïlerieën, Parijs 1962

Het zou me niet verwonderen, als je dit beeld nog steeds op zondagmiddag kunt aantreffen in de Jardin des Tuileries, hartje Parijs. De foto dateert van 1962. Maar Fransen zijn gehecht aan hun tradities. De tuin van het voormalig koninklijk paleis (de naam Tuïlerieën verraad de middeleeuwse oorsprong van deze plek: een dakpannenfabriek) blijft zeer populair bij de Parijzenaars om zich daar, eventueel met partner en kinderen, te verpozen. Zij het dat het ‘zondagse pak’ ook daar minder voorkomt.

Kaatsen in Friesland: Freulepartij in Wommels

Kaatsen is in Friesland, zoals duidelijk uit de foto blijkt, een enorm populaire volkssport. Hier de Freulepartij in Wommels, in de Greidhoek, omstreeks 1960. De Freulepartij  is (sinds 1903!) de belangrijkste kaatspartij voor jongens van 14 tot 16 jaar.

Read the rest of this entry »

Oude houtzager in Tirol, 1957

Oostenrijk is een conservatief land: lederhosen, hoedjes met veren, schuhplatteln. Maar veel wordt nu toch wel in stand gehouden omdat de toeristen het graag zien. Deze oude man, gefotografeerd in 1957 in het Tirolse grensplaatsje Kössen (tegenover het meer bekende Beierse Reit im Winkl) was nog helemaal ‘zichzelf’. Zo zie je de dorpsbewoners nu echt niet meer.

Feest op het water, ca. 1960

Feest (koninginnedag?) op en aan het water in Friesland, ca. 1960.

Sigarenmaker, 1960

Een sigarenmaker, nu eens niet als thuiswerker van een fabriek in Eindhoven of omgeving, maar een kleine zelfstandige in Leeuwarden, ca. 1960. Hier knipt hij het puntje van een bolknak bij.

Lang voordat Philips in Eindhoven het licht uit deed

Een vrouw bezig met het inpakken van elektro-dynamische microfoons bij Philips in Eindhoven, ca 1956. Later kwam Japan met de eerste condensator-microfoons, wat de teloorgang van deze afdeling inluidde. Dat was dus lang voordat Philips in Eindhoven het licht (Philips Lighting) definitief uit deed. Ook deze foto is niet van mezelf, maar van een vriend die bij de firma werkte.

Het opbreken van een buurtspoorweg (1958)

Het opbreken van de tramrails tussen Berlikum en Beetgumermolen (Friesland) in 1958. Meer info over dit door de NS van de NTM overgenomen goederenlijntje: http://www.railromantiek.nl/p-ns-mpa-beetg3.htm
De buurtspoorwegen spreken trouwens, zoals onder meer uit deze website blijkt, nog volop tot de verbeelding.
Er zijn plannen om van de spoorremise in Stiens (dorp ten noorden van Leeuwarden en tegenwoordig deel uitmakende van deze gemeente) een ‘OV-museum’ te maken, waarin vooral aandacht zal zijn voor de verdwenen tram- en spoorlijnen.  De remise heeft inmiddels een beschermde status.

Koken in een kast, 1956

Bij uitzondering toon ik  ‘n foto van iemand anders, een vriend en generatiegenoot. Hij fotografeerde zijn echtgenote bij haar in een kast ingebouwde keuken. Het was midden jaren vijftig en er was nog volop woningnood in Nederland. Ongehuwd samen wonen werd nog als zijnde ‘onzedelijk’ afgewezen: ‘hokken’. Stellen die wilden trouwen, trokken vaak bij hun ouders in. De ruimte was dan natuurlijk beperkt. Wie niet sterk is, moet slim zijn.

Een boeren bakhuisje

Hier en daar op de Brabantse zandgronden zie je ze nog wel: boeren bakhuisjes. Ze stammen uit de tijd dat de boeren met hun gemengd bedrijf nog geheel zelfvoorzienend waren.

Read the rest of this entry »

Circuspaarden

Circuspaarden! Het eerste circus dat ik als kind zag was een paardenspul. Circus Van Bever. In de oorlog waren wilde dieren niet mogelijk, zelfs verboden, als ik het goed heb. Wilde dieren mogen in Nederland nu niet meer, maar paarden daar komen ze niet aan. Zouden die uit het circus verdwijnen dan stonden alle paarden, ook die van de klassieke dressuur, op hun achterste benen. Wat het verschil is, qua dierenbehandeling, mogen de ‘dierenliefhebbers’ mij uitleggen.

Veerdienst Enkhuizen-Stavoren (zoals tot 1963)

Toeristen en dagjesmensen rond 1960 in de haven van Stavoren bij het ss Van Hasselt, dat tot eind mei 1963 de veerdienst Enkhuizen-Stavoren onderhield. Ooit was deze veerdienst over de Zuiderzee, later dus IJsselmeer, de ‘kortsluiting’ van de NS tussen Holland en Friesland. Er waren zelfs schepen, die goederenwagons vervoerden. De geschiedenis van de veerdienst wordt uitvoerig beschreven op Wikipedia.

Het stadje Stavoren, vooral belend door de sage Het Vrouwtje van, heette ‘in mijn tijd’ officieel Staveren. Dat is zogenaamd stadsfries. De Friese benaming is Starum.

Read the rest of this entry »

Een echte heirbaan van de Romeinen

In Frankrijk, in dit geval de Vogezen, kun je van alles aan erfgoed tegen komen. Zie Achterom kijken 74 (het oorlogsmonument in Nouveau Art). Maar dit hier, eveneens in genoemde streek, is een restant van een echte Romeinse heirbaan (spreek uit: heerbaan), dus in de eerste plaats aangelegd ten behoeve van de tegen de Galliërs optrekkende cohorten. Heer(schaar) betekent leger. De weg, geplaveid met rotsblokken, licht daar echt in de middle of nowhere. Er gaat nooit meer een kar overheen, hooguit ‘n enkele wandelaar. Ik maakte de helaas wat onscherpe foto in september 1996.

Oorlogsmonument in Art Nouveau

In september 1996 bezocht ik het oorlogskerkhof (‘14-‘18) van La Fontenelle, in de Vogezen. Monumenten voor de gevallenen van de Grote Oorlog, met name die in de Franse dorpen – welk heeft er geen – zijn naar mijn smaak  doorgaans wangedrochten. Dat van La Fontenelle Aux soldats des Vosges, is wat dat betreft een uitzondering. Het is uitgevoerd in de stijl die men Art Nouveau oftewel Jugendstil noemt.

Witte Steenkool, schoner dan schoon

Al op de lagere school leerden wij over de Zwitsers die met hun bergrivieren elektriciteit opwekten: Witte Steenkool, schoner dan schoon. Maar dat laatste was toen nog geen ‘item’. In de jaren tachtig zag ik zo’n centrale vanbinnen en inderdaad, schoner kan niet.