hhBest – Sinds 1996

Boekbespreking door Sante Brun

‘Blijf bij je eigen soort’ zou misschien een goede vertaling zijn van de titel van de nieuwste roman van de Amerikaanse schrijver Tom Wolfe, genaamd Back to Blood. De pil van 704 pagina’s is óók een liefdesroman onder dat motto, en ‘ze krijgen elkaar’ ook nog, zij het dan op onverwachte wijze en pas in de laatste vijf, zes woorden van het boek. (In Nederland worden boektitels vaak raar vertaald. Back to blood is daar ook het slachtoffer van, het heet daar ‘Terug naar het bloed’, een volledig zinledige tekst.)

Om een goed beeld te geven van deze gecompliceerde roman heb je misschien ook wel gewoon zevenhonderd pagina’s nodig en dat gaan we dus niet doen.

Degenen die het werk van Tom Wolfe een beetje gevolgd hebben, de laatste decennia, weten dat je bij hem moet zijn als het gaat ommisanthropie – Wolfe maakt zich weinig illusies over de mensheid.

In Miami Florida, waar Back to Blood zich afspeelt, kun je met die eigenschap wel terecht. Uit het boek rijst het beeld op van die samenleving als een levensgevaarlijk kruitvat van rassentegenstellingen en Tom Wolfe wentelt zich wellustig in zijn beschrijving van het bigotte ‘eigen volk eerst’ van de Cubanen, de schaamte voor hun afkomst van de Haïtianen, het bijna ondermenselijke van de African Americans, de ordinaire geldpest en hoerenjagerij van de Russische ‘oligarchen’, de neus in de lucht van de Anglo’s – de roomblanke Amerikanen; de nadrukkelijk joodse poenpatsers die zich op een kunstveiling de meest opzichtige rotzooi laten aansmeren; de corruptie van sommige leden van de medische stand, de principeloosheid van de leiding van de journalistiek van Florida in de gedaante van de hoofdredacteur van de Miami Herald, het Sodom en Gomorra van het uitgaansleven met orgiën op zee, om nog maar te zwijgen van de machtsstrijd tussen de (Cubaanse) burgemeester en de zwarte politiechef.

Good guys

En als zo vaak bij Wolfe zijn er een paar niet geheel onsympathieke eenlingen die het slachtoffer (dreigen te) worden van dat alles, de journalist John Smith, de politieman Nestor Camacho, de verpleegster Magdalena Otero, Ghislaine Lantier, de zeer blanke Haïtiaanse die vrijwilligerswerk doet in een no-go-buurt – nee, die laatste wordt nergens slachtoffer van, zij is en blijft de blanke onaantastbare godin.

Zoals je opmerkt bestaat het boek uit een aantal verhaallijnen en iconische doorkijkjes. Van de verhaallijnen blijven er uiteindelijk twee over. Inderdaad, de liefdesgeschiedenis die genoemd moet worden omdat die te maken heeft met de titel van het boek, en een enorm schandaal waarin vrijwel alle genoemde groeperingen en individuen op de een of andere manier betrokken zijn, een schandaal rond de vervalsing van een groot aantal abstracte schilderijen uit het begin van de twintigste eeuw.

Hoewel dit weer zo’n boek is dat je het liefst in één ruk uitleest, werd ik toch wel enigszins gehinderd door de vele onomatopeeën en door een nieuwe vinding van Wolfe, die de echte maar meestal niet uitgesproken gedachten van de personages tussen een nieuw soort leestekens plaatst: zes dubbele punten voor en na de ‘gedachte’. Dat vind ik hinderlijk. Ook de fonetische spelling van de manier waarop Russen het Engels uitspreken vind ik persoonlijk onnodig en storend.

Maar komaan, wat een schitterend boek is dit weer, een ouderwetse Wolfe, die van de Bonfire of the Vanities, met die gedetailleerde en enorm beeldende beschrijving van van alles en nog wat, de heerlijke cynische ondertoon die het boek kenmerkt – Tom Wolfe is meer dan ooit een groot schrijver.