Berichten met de tag ‘WO2’
De onvergetelijke Vera Lynn
Ben vast niet de enige, die hiervan een brok in de keel krijgt. https://t.co/qfGCTPPyyo pic.twitter.com/lTQwn9EyPW
— hhBest (@ecluse) June 6, 2019
Vera Lynn werd onlangs 102 en woont in Sussex. Een landgenoot schreef eerder: Vera Lynn is considered a national treasure here in Great Britain. Read the rest of this entry »
Rembrandtfilms
Charles Laughton als Rembrandt in de Britse speelfilm uit 1936.
lk ‘jubileum’ van Rembrandt van Rijn is uiteraard aanleiding tot herdenking en bespiegeling. In 2006 was dat zijn vierhonderdste geboortedag; nu het 350ste jaar na zijn dood. Dankzij twitteraar @veerleslegers kwam ik deze week op het spoor van de website openculture.com, waar je van alles kunt bekijken en (gratis) downloaden van The Metropolitan of Art. Zoals de gerestaureerde Britse Rembrandtfilm uit 1936 (een van de eerste speelfilms met geluid), met Charles Laughton, ook bekend van De Klokkenluider van de Notre Dame, in de titelrol. Het maakte het een en ander bij mij los.
Opnieuw waarschuwing tegen antisemitisme
Bij de jaarlijkse herdenking van de kindertransporten vanuit Kamp Vught in 1943 moest opperrabijn Binyomin Jacobs opnieuw waarschuwen tegen wat hij noemde ‘snel en dramatisch oplevend antisemitisme’. Foto © Jan van de Ven
Meer op beeldenstormer.nl – Voorpagina hhBest
Hoe de overheid Joden behandelde
Peter Stiekema
ederland is gegrondvest op de christelijk-joods-humanistische cultuur. Ik hoorde het Geert Wilders in de Tweede Kamer diverse malen zeggen. Maar zo geweldig werden de Joden in ons land kort voor, tijdens en na de Tweede Wereldoorlog niet behandeld. Door de vaderlandse overheden. Een dezer dagen overleed mevrouw Selma Wijnberg. De laatste Nederlandse overlevende van het vernietigingskamp Sobibor. Zij was minder bekend dan haar lotgenoot Jules Schelvis, die enkele maanden geleden stierf.
Wroeten in het verleden
unnen we ons niet beter bezig houden met het heden en de toekomst. Dit soort gedachten overvalt je als je nu weer kennis neemt van de roep om excuses aan de zogenaamde moffenmeiden – die trouwens bijna allemaal dood zijn. Nou vooruit, de nakomelingen dan.
Meer op Manieren – Voorpagina hhBest
Duitse dodenakker
et is een indrukwekkende dodenakker. 31.598 (voornamelijk) Duitse militairen liggen begraven op de militaire begraafplaats buiten het Limburgse dorp Ysselsteyn. Op een oppervlakte die overeenkomt met veertig tot vijftig voetbalvelden liggen hier de Duitsers die tijdens de Tweede Wereldoorlog op de oorlogsfronten in Nederland gesneuveld zijn. En ook nederlanders die zijn omgekomen terwijl ze in Duitse krijgsdienst waren (met name Nederlandse SS’ers). Ook zijn er graven van Duitse burgers uit het grensgebied bij Sittard, die na de bevrijding van Brabant naar de barakken van kamp vught werden geëvacueerd en daar ook onder erbarmelijke omstandigheden enkele maanden moesten leven. Verder liggen er nog enkele tientallen Duitsers die in de Eerste Wereldoorlog zijn omgekomen.
Zaterdag was het bezoek aan de begraafplaats een onderdeel van de jaarlijkse excursie van de vrijwilligers van Nationaal Monument Kamp Vught.
Tekst/foto Jan van de Ven – Meer op beeldenstormer.nl – Voorpagina hhBest
Waarheid voor Philips nog steeds heikel punt
Achtergronden van het Sinterklaasbombardement 1942
at de waarheid over de aanleiding tot het bombardement op de Philipsfabrieken in het centrum van Eindhoven en Strijp S op 6 december 1942 voor ‘de NV’ nog steeds een heikel punt is, blijkt uit een recente publicatie van historicus Hans Schippers over dit onderwerp: 75 jaar Sinterklaasbombardement 1942-2017 – Philips en de productie van radiobuizen tijdens WO II – Balanceren tussen aanpassing en verzet.
Schippers ontleent aan verschillende betrouwbare bronnen, dat de Engelsen – die het bombardement uitvoerden – gedetailleerd op de hoogte waren van de fabricage onder hun leiding, van voor de Duitsers strategisch belangrijke producten. Frits Philips, zoon van mede-oprichter Anton, die tegen de plannen in, na 1940 in Eindhoven bleef, heeft tot aan zijn dood deze aanleiding ‘niet begrepen’. Hem wordt nu naïviteit en zelfs ongeloofwaardigheid verweten. Minstens zo veelzeggend is het feit dat de schrijver van ‘Sinterklaasbombardement’ de firma (zoals Philips in Eindhoven placht te worden aangeduid) uitsluit aan het slot van zijn dankwoord: ‘De auteur betreurt het dat de N.V. Philips niet bereid was materiaal voor onderzoek en publicatie ter beschikking te stellen.’
Een hand op een koninklijke schouder
Koningin Wilhelmina en kroonprinses Juliana tijdens een wandeling over het landgoed Anneville, voorjaar 1945. Fotograaf onbekend.
Eigenlijk was het niet een hand, maar een knuist op een koninklijke schouder; dat leg ik straks nog wel uit. Jolande Withuis vermeldt in haar boek Juliana een waarschuwing van de toenmalige kroonprinses richting haar moeder dat men het in Canada (waar Juliana tijdens de oorlog verbleef) heel gewoon vindt, de hand op je schouder te leggen. Men moet dit zien in het licht van het stijve hofprotocol, dat elk lijfelijk contact met het ‘gewone volk’ uitsloot. Het was Juliana die daar rigoureus een einde aan maakte. Zij wilde, later als vorstin, vooral gewoon zijn.
Auto’s reden in WO2 op houtgas
De gasauto van de Bredase houtvester van Staatsbosbeheer P.M. Tutein Nolthenius (rechts). Links chauffeur Gerrit van Hoek uit Ulvenhout, die in een boek over de oorlog van de heemkundekring in Nieuw Ginneken de werking van het voertuig precies wist te omschrijven. Foto uit privécollectie.
Een bedrijf in het Gelderse Weurt experimenteert, in samenwerking met het waterschap, met de recycling van (baby- en incontinentie-) luiers, d.w.z het plastic én de ‘inhoud’. De opbrengst is onder meer biogas, zo lees ik in dagblad Trouw.
Het gaat momenteel altijd over zonne- en windenergie, maar kennelijk is biogas nog steeds een interessante optie. Aanvankelijk dacht ik dat houtgas ook als bio kon worden beschouwd, maar even googlen levert op, dat het tot het zogenaamde syngas (synthetisch gas) wordt gerekend. Ik heb niet de competentie, daar verder in technische zin op in te gaan, maar wat ik wel weet is dat houtgas bij de benzineschaarste in WO2 een uitkomst was. De streekbussen van de BBA (Brabantsche Buurtspoorwegen en Autodiensten) werden er bij voorbeeld mee aangedreven.
Hoe een Brabantse pastoor zijn kudde probeerde te beschermen tegen de ‘verderfelijke stad’
Princenhage (met stoomtram) omstreeks 1920. Foto Princenhaags Museum.
Annexatieperikelen rond Breda duurden meer dan veertig jaar
Vijf en zeventig jaar geleden, middenin in Wereldoorlog 2, annexeerde Breda ‘eindelijk’ onder meer Ginneken en Princenhage; de strijd had meer dan veertig jaar geduurd, want de eerste poging tot gebiedsuitbreiding van de in 1870 van haar wallen ontdane stad geschiedde in 1899. Voor de oorlog waren de annexaties al zo goed als in kannen en kruiken, maar de stad is lang aangewreven dat ze ‘van de bezetting heeft geprofiteerd.’
De klas puilt uit…
Joop vanDijk (rechts) vertelt van onderduikers en Wehrmachtofficieren in de Nutsschool aan de Van der Does de Willeboissingel in Den Bosch. Foto © Jan van de Ven
Of het waar is dat twee Joodse gezinnen zaten ondergedoken in de kruipruimte van de Nutsschool terwijl op de eerste verdieping de Ortskommandantur van de Wehrmacht zat? Het verhaal is een keer opgedoken, bewijzen zijn nooit gevonden, aan herinneringen is nooit een bevestiging ontsproten, maar er zijn ook geen verhalen verteld die het ontkennen.
Joop van Dijk, oud-directeur van wat nu de L.W. Beekmanschool is, legt in een overvol klaslokaal uit dat hij het verhaal blijft vertellen tijdens de twee jaarlijkse ‘Open Joodse Huizen’. Het laat namelijk zien dat er mensen waren die medemensen wilden redden. het is een voorbeeld. En elders gebeurde het zeker.
Meer op beeldenstormer.nl
Weduwe Menten legt het loodje
Peter Stiekema
Negentig jaar was ze, Meta Menten, toen ze vorige week overleed, op de dag na de uitzending van het eerste deel van de tv-serie over haar echtgenoot en oorlogsmisdadiger Pieter Menten. Of er een verband bestaat met de serie wordt hoogst twijfelachtig genoemd. Wat dat betreft deed ze haar naam alle eer aan: Ze was zo dement als de draaideur van het appartementencomplex in Hilversum waarin ze verbleef. Meta verdedigde Pieter in de jaren zeventig als een leeuwin haar welpen.
Read the rest of this entry »
‘Het spoor terug’
Toen in 1943 en 1944 langs de Lunettenlaan in Vught Concentratie-kamp Vught (Konzentrations-lager Herzogenbusch) volop in bedrijf was, lag tussen het kamp en de lijn Den Bosch-Tilburg een spoorlijntje. Al snel na de oorlog is dat stukje spoor opgedoekt. Maar nu, bijna driekwart eeuw later, komen stukken rails en bielzen weer terug op drie plekken op de Vughtse Heide, om hier de geschiedenis weer zichtbaar te maken. Vandaag en morgen worden de zestien meter lange spoordelen op hun plaats gelegd. Meer op beeldenstormer.nl Foto © Jan van de Ven Nog meer foto’s van dit project
Wegstervende hoop tegen beter weten in
Boekbespreking door Sante Brun
ie een beetje thuis is in de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog is natuurlijk bekend met het bezoek dat een delegatie van het Deense Rode Kruis in 1944 bracht aan het concentratiekamp Theresienstadt in het toenmalige door de Duitsers bezette Tsjechoslowakije. De Duitsers hadden inderhaast het kamp dusdanig gepimpt dat de Denen blij verrast waren: de gevangenen werden wel degelijk goed behandeld. Aangemoedigd door dit succes bedacht de SS-commandant van het kamp, Rahm, een nieuw plan: er zou een film gemaakt worden die het beeld dat de Denen hadden gekregen nog zou ‘aanvullen’, en die aan de geallieerden zou worden gepresenteerd onder de titel Theresienstadt: Ein Dokumentarfilm aus dem jüdischen Siedlungsgebiet — De Führer schenkt den Juden eine Stadt.
Een deftig huis aan de Maliebaan
Het huis van Frits Fentener van Vlissingen, destijds buurman van aartsbisschop Jan de Jong, heeft een prominente plaats in het boek van Ad van Liempt Aan de Maliebaan, over de rol van deze een kilometer lange laan in Utrecht, tijdens de Tweede Wereldoorlog. In 1985 bezocht ik dat huis, Maliebaan 42, en schreef er een column over in het Brabants Dagblad.
Je kunt de leesbaarheid van het stukje bevorderen, door Ctrl-+ gelijktijdig in te drukken.
Hij was ook onze hoop: Winston Churchill
‘But all the King’s horses and all the King’s men can’t put Humpty Dumpty together again’ Met dit citaat uit een oud Engels kinderliedje typeerde Winston Churchill’s scherpzinnige echtgenote Clementine diens situatie na de voor hem nadelig verlopen verkiezingen in 1945. Ondankbaarheid van het Britse volk jegens de redder des vaderlands in WO2? Ach nee, platvloerse politiek. Nadat Churchill zijn levenswerk had verricht, aan het hoofd van een coalitie-kabinet, was het onvermijdbaar dat Labour aan zet was. En Clementine kreeg ongelijk: in de jaren vijftig zou Winston nog één keer vlammen als minister president. Toen het er op aan kwam, was-ie niet weg te branden.
Historicus Geoffrey Best beschrijft het allemaal minutieus, niettemin compact en zeer toegankelijk in een nieuwe biografie, waarvan de Nederlandse vertaling (uitstekend werk van Rob Hartmans) binnen de kortste keren vier drukken haalde. Wat een wonder. Churchill was na zijn We never surrender in 1940 ook onze hoop.
Beladen objecten
Jan van de Ven fotografeerde een aantal voorwerpen die te maken hebben met Kamp Vught in de Tweede Wereldoorlog en direct daarna. Het zijn de objecten van Barak 1b, de enig overgebleven authentieke barak van het voormalige concentratiekamp, waar sinds de recente restauratie een permanente tentoonstelling over de gelaagde geschiedenis van deze beladen plek is ondergebracht. Foto © Jan van de Ven
Onze bevrijders in december ’44 bijna ingesloten
Hitlers laatste offensief was poging Antwerpse haven te heroveren
Amerikaanse infanteristen vechten in de Ardennen. Foto US Army (publiek domein).
Het had weinig gescheeld, of de geallieerden die ons, Zuid-Nederlanders, in september en oktober 1944 hadden bevrijd, zouden rond Kerstmis van dat jaar zijn ingesloten. Met het Ardennenoffensief, waarvoor Hitler zijn laatste nog overgebleven divisies bijeenraapte, wilde hij door het westelijk front breken, de Maas overteken en de Antwerpse haven (essentieel voor de bevoorrading van zijn tegenstanders) heroveren. Een nieuwe Blitzkrieg, die de laatste stuiptrekking van Nazi-Duitsland zou blijken. Uiteindelijk zou het uitdraaien op een (mislukte) belegering van het stadje Bastogne (Bastenaken), de reden dat Engelstaligen het hebben over The Battle of the Bulge (‘zak’).
Schotse bevrijders waren niet zó Schots
Opmerkelijke ontdekking van burgemeester van Oirschot
De brug over de Beerze in Spoordonk is naar een Schotse bataljonscommandant genoemd.
Hoe Schots waren in 1944 de bevrijders van Oirschot, Best en een flink stuk van Midden-Brabant? Minder dan tot dusver werd aangenomen en in de monumenten tot uitdrukking is gebracht. Tot deze opmerkelijke ontdekking is burgemeester Ruud Severijns gekomen tijdens de 70e herdenking. Hij heeft er zijn zo zorgvuldig voorbereide toespraak bij deze gelegenheid door om moeten gooien. Severijns heeft het verhaal nu opgeschreven in de Oirschotse editie van het maandblad De Uitstraling en twitterde er ook over.
Expositie verzetsman/kunstenaar Paul Windhausen
Tot en met donderdag 4 december tonen Breda’s Museum en Stadsarchief Breda gezamenlijk werken en persoonlijke documentatie van de kunstenaar en verzetsman Paul Windhausen. Aanleiding voor dit ‘portret’ is de 70e herdenking van de bevrijding van Breda in oktober 1944.
Kort voor die bevrijding sneuvelde Paul Windhausen op 40-jarige leeftijd, tijdens een terreuractie van de Duitse bezetter en de SS op De Vloeiweide bij Rijsbergen, waar hij de leiding had van een illegale radiopost. Dit <- fotografisch portret hing na de oorlog in het O.L. Vrouwelyceum aan de Paul Windhausenweg, waaraan hij als tekenleraar was verbonden.
Lees meer over het Vloeiweidedrama
Will Raaijmakers zoekt verloren schilderij van Paul Windhausen http://t.co/nHs2xWdWMv #breda
— BNDeStem Breda (@BNDeStemBreda) 2 december 2014