hhBest – Sinds 1996

J.J. van Peperstraten is een r.-k. geestelijke, die vandaag op Twitter reclame maakt voor een kerkdienst, waarin hij zegt voor te gaan. R.K. Boulevard, ook een twitteraccount, reageert daarop in de geest van: ‘eerwaarde, dominees gaan voor en r.-k. priesters celebreren een viering.’ Grappig, dit maakt dingen in mij los.

In de hoogtijdagen van het roomse leven in het zuiden was ‘eerwaarde’ geen aanspreektitel, behalve bij protestanten als ze met een r.-k. geestelijke in gesprek raakten. Vergelijk met de toevoegingen die men tot halverwege de vorige eeuw bij adresseringen gebruikte: Weled. Heer, Weled. Geb. Heer  enz.

Juristen en hoge militairen werden aangeduid met ‘Weledel Gestrenge’. Academici: Weledel Geleerde Heer (drs) en Weledel Zeer Geleerde (tot dr. gepromoveerden). Een winkelier placht zijn nota te beginnen met ‘Aan U Edele geleverd…’ (Voor mijn tijd gingen zogenaamde hooggeplaatsten ervan uit dat zo’n rekening niet voor 31 december werd ingediend; een ondernemer die dat eerder deed werd door weledel hooggeborene wantrouwen verweten.)

Boven brieven aan pastoors stond Zeer Eerwaarde Heer, aan kapelaans (ondergeschikt aan de pastoor) Wel Eerwaarde Heer. Op biechtstoelen stonden aanduidingen als ‘W.E. Kap.’ en ‘Z.E.H. Pastoor’.

De aanhef van een brief of e-mail met Geachte Heer/Mevrouw komt steeds minder voor.  Beste Klant, des temeer. En hoogachtend aan het slot is ook een antiquiteit geworden.

En, o ja, wanneer was je mevrouw? Door te trouwen? Welnee, in de standenmaatschappij moest je van zekere komaf zijn om niet met juffrouw te worden aangesproken. Al jaren spreek ik eventueel iedere mij niet bekende persoon van het vrouwelijk geslacht aan met mevrouw.